در
مشارکت کنید
برای ارسال سوال کلیک کنید
 
پرسش:
در حالی که در نوشته مرحوم استاد مطهری بیان شده چهره جهان از یک دیدگاه علمی، روز بروز تغییر می کند؛ زیرا علم بر فرضیه و آزمون مبتنی است نه بر اصول بدیهی اولی عقلی و فرضیه و آزمون ارزش موقت دارد، در "جزوه جهان بینی" ما بیان شده همه علوم تجربی نیازمند به اصول متافیزیکی می باشند ( یعنی بر پایه اصول و بدیهیات عقلی )؛ آیا این تناقض نیست؟
پاسخ:

روشن است که منظور مرحوم استاد شهید مطهری این است که دیدها و بینش ها درباره جهان، نظر به این که بر اساس فرضیه و آزمون است دستخوش تغییر قرار می گیرد و فرضیه و تئوری مسائلی است که قطعی نشده است. وقتی آزمایش های مکرر قطعیت فرضیه را ثابت کرد علم می شود و از فرضیه بودن خارج می گردد، و تجربه ها و آزمایش های مکرر باعث می شود که اصول متافیزیکی عقلی بر آن منطبق گردد. مثلاً وقتی یک تجربه و آزمایش نشان داد که آب وقتی صد درجه حرارت پیدا کرد به جوش می آید اگر تنها یک نوبت آزمایش باشد نمی توان این را به صورت یک قانون علمی پذیرفت و دلیل نمی شود که هر آبی با داشتن صد درجه حرارت بجوش آید؛ ولی با تجربه های مکرر ثابت می شود که خصوصیتی در آبی که مورد آزمایش قرار گرفته نمی باشد و این یک قانون کلّی است بنابراین یک اصل بدیهی عقلی که (حکم امثال واحد است) و هر چیزی که مانند چیز دیگر باشد حکم آن را خواهد داشت، در این جا تطبیق می کند و نتیجه آزمایش را که در مورد یک آب صورت گرفته باشد به تمام آبها سریان می دهد.

با این توضیح جمله ای که در کتاب مرحوم استاد شهید آمده با آنچه در جزوه جهان بینی خواندید منافاتی نخواهد داشت.


مرکز پاسخ دهنده : موسسه در راه حق ،
کليه حقوق برای پايگاه شهید مطهری محفوظ است