هر چند که مبنای همه‏ مباحث معارفی، اصول دین و خصوصا مساله‏ توحید است و در نتیجه، این مباحث مهمترین و اساسی ‏ترین مسائل جهان‏بینی و اعتقادی هستند، اما نکته این است که در نظام آموزشی، معارف اسلامی به دو شیوه‏ی آموزشی، برنامه ریزی می‏شود. شیوه اول، که شیوه‏ رایج غالب مراکز آموزشی می‏باشد به این گونه است که در ابتدا به مسائل ریشه‏ ای و اصول دین پرداخته می‏شود و بعد از آن به تناسب وقت و سطح معلومات و ظرفیّت علمی مخاطبین، مسائل حاشیه ‏ای و تکمیلی مرتبط با این مباحث آموزش داده می‏ شود.

ولی شیوه و روش دوم به این شکل است که از ثمره و میوه‏ های ملموس مباحث معارف اسلامی بحث آغاز می‏شود و بعد به شاخ و برگ‏ها توجه می‏ شود، سپس همه‏ میوه ‏ها و شاخه ‏ها به یک پیکره‏ واحد مرتبط می‏ شوند و در نهایت به ریشه‏ مباحث پرداخته می ‏شود.

ما معتقدیم بسیاری از مشکلات آموزش دروس معارف اسلامی در دانشگاه‏ها و مدارس، از اینجا ناشی می ‏شود که دانشجو و دانش ‏آموز، در ابتدای کار به مباحثی ارجاع داده می‏ شوند که در عین حال که بسیار ریشه ‏ای و اصولی است، ولی لایه ‏های زیرین و زیربناهای غیرمحسوس زندگی محسوب می ‏شود، و ثمره و نتیجه‏ این مباحث آسان و ملموس دریافت نمی‏شود. لذا دانشجو و دانش‏آموز احساس می‏کند که آن مباحث غیرکاربردی و غیرمفید هستند و از آن‏ها گریزان می ‏شود.

در یک شجره طیّبه و درخت پرمیوه، هر چند که اصل این درخت ریشه و تنه آن است، ولی برای معرفی صحیح آن، اول باید اشاره به میوه‏های زیبا و شیرین آن (که دیدنی و جذاب است) نمود و سپس اقدام به معرفی و شناساندن شاخه، تنه و ریشه‏های آن داشت. برای معرفی یک ساختمان نباید فقط به پی و زیرساخت‏های آن بسنده کرد، بلکه معرفی، از نما و اطاق‏ها و طبقات شروع می‏گردد و سپس به توصیف اسکلت و پایه‏های نادیدنی پرداخته می ‏شود.

در طرح مطالعاتی آثار شهید مطهری (ره) ابتدا به میوه‏های این شجره‏ی طیّبه توجه می‏شود. بحث‏هایی مانند آزادی، هجرت، جهاد، تقوا، توبه، ملیّت، حقوق زن و حجاب، ثمره ‏های درختی است که ریشه‏ آن توحید، و بدنه‏ آن انسان‏ شناسی بر اساس جهان ‏بینی توحیدی است.[1]