از مشهورترین و باحال ترین عرفاست. رباعیهاى نغز دارد. از وى پرسیدند: تصوف چیست؟ گفت: تصوف آن است كه آنچه در سر دارى بنهى و آنچه در دست دارى بدهى و از آنچه بر تو آید بجهى. با ابوعلى سینا ملاقات داشته است. روزى بوعلى در مجلس وعظ ابوسعید شركت كرد. ابوسعید درباره ی ضرورت عمل و آثار طاعت و معصیت سخن مى گفت. بوعلى این رباعى را به عنوان اینكه ما تكیه بر رحمت حق داریم نه بر عمل خویشتن، انشاء كرد:
ماییم به عفو تو تولاّ كرده
وز طاعت و معصیت تبرّا كرده****آنجا كه عنایت تو باشد، باشد
ناكرده چو كرده، كرده چون ناكرده*****ابوسعید فى الفور گفت:
اى نیك نكرده و بدیها كرده****وانگه به خلاص خود تمنّا كرده
بر عفو مكن تكیه كه هرگز نبود****ناكرده چو كرده، كرده چون ناكرده
این رباعى نیز از ابوسعید است:
فردا كه زوال شش جهت خواهد بود****قدر تو به قدر معرفت خواهد بود
در حسن صفت كوش كه در روز جزا****حشر تو به صورت صفت خواهد بود
ابوسعید در سال 440 هجرى درگذشته است.
منبع :
خدمات متقابل اسلام و ایران / قرن پنجم