[1]- پدر او میرزاجعفر برادرزاده و داماد حاج‎‎‎‎میرزا محمدحسن آشتیانی (د 1319ق/1901م) ملقب به «میرزاكوچك»، از عالمان بزرگ تهران بود

[2]- مرحوم میرزا مهدی دروس ،ادبیات، اصول و فقه را در حد سطح در نزد پدر و سپس در حوزه درس آقا‎شیخ‎ حسن طالقانی و آخوند ملا عبدالرسول فرا گرفت.

[3]- آن بزرگوار در سال 1250 قمری در كرمانشاه متولد شد و در تهران نزد آقامحمد رضا قمشه‏ای و آقا علی مدرس زنوزی و آقا میرزا بوالحسن جلوه فلسفه و حكمت را به كمال فرا گرفت. آثاری همچون تعلیقه بر شفاء، تعلیقه بر اشارات و تعلیقه بر اسفار ملا صدرا از او به یاده گار مانده است.آقا میرزا حسن در سال 1336 قمری در گذشت.ایشان استاد حكمت آقامیرزا مهدی آشتیانی در مكتب مشاء بوده است. از دیگر شاگردان معروف وی می‏توان به آقا میرزا احمد آشتیانى، آقا شیخ محمد تقی آملى، و آقا شیخ مهدی مازندرانی اشاره كرد.

[4] - او حكیم، فیلسوف و عارفی گرانمایه بود كه در حكمت متعالیه نیز تبحّر خاصی داشت. وی از شاگردان برجسته آقا محمد رضا قمشه‏ای ، آقا علی مدرس و آقا میرزا ابوالحسن جلوه به شمار می‏رفت و در حدود سال 1320 قمری به سرای باقی شتافت. آثاری از وی به جا مانده است كه از جمله آنها رسالة فی حقیقة الوجود می‏باشد. محفل درس حكیم آقا میر شهاب نیریزی در مدرسه صدر تهران میعاد جویندگان معرفت بود. میرزا مهدی آشتیانى، حكمت متعالیه را در محضر افادت او فرا گرفته است.از دیگر شاگردان معرفت وی می‏توان به آقا میرزا احمد آشتیانى، آقا سید كاظم عصار و آقا شیخ مهدی مازندرانی اشاره كرد.

[5] - و از بزرگترین فلاسفه و عرفای معاصر است. نزد حكمای ثلاثه یعنی آقا محمد رضا قمشه‏اى، آقا علی مدرس و آقا میرزا ابوالحسن جلوه، زانوبه شاگردی سایید و مدتی نیز در قزوین از محضر آقا سید علی ، صاحب حاشیه بر قوانین، بهره برد. و سپس به تهران رفت و در مدرسه سپه‏سالار كرسی تدریس فلسفه و عرفان را بر عهده گرفت. او به حقیقت عارفی فرزانه بود كه از محضرش جمع كثیری سیراب می‏شدند. مرحوم میرزا مهدی عرفان و معرفت را از او آموخته است. بعضی دیگر از شاگردان او آقا سید محمد كاظم عصار، آقا میرزا احمد آشتیانی و آقا سید ابوالحسن رفیعی قزوینی هستند.

آیت‏اللّه آشتیانی در محضر اساتید بزرگ عصر و ارباب فضل، حكمت فلسفه و عرفان را به كمال آموخت و خود به مرتبه بلندی از استادی در این رشته‏ها نائل آمد. ایشان در سال 1327 ق. برای اولین بار به عتبات عالیات سفر كرد و مدت كوتاهی در حوزه نجف اشرف اقامت گزید ولی اندكی بعد به جهت بیماری و ضعف شدید جسمانی به ایران بازگشت و مجدداً در سال 1329 ق به عراق رفت و سالیانی طولانی به تكمیل مبانی فقه و اصول پرداخت.

اساتید ایشان در نجف اشرف عبارتند از: 1 - آیت‏اللّه آخوند خراسانى، «صاحب كفایه»؛ ایشان از بزرگترین دانشمندان و اساتید اصول الفقه در جهان تشیع است. او در سال 1255 ق. در مشهد مقدس پا به عرصه وجود گذاشت. در سن 22 سالگی برای ادامه تحصیل به تهران رفت و سپس راهی عتبات عالیات شد و در زمره بهترین شاگردان شیخ انصاری و سپس میرزای شیرازی قرار گرفت. ایشان از مدرسین معروف و موفق به شمار می‏رفت طوری كه در محفل گرم درسش حدود هزار و دویست نفر شركت می‏كردند. از معروفترین شاگردان آخوند خراسانی می‏توان به آقا سید ابوالحسن اصفهانى، حاج آقا حسین بروجردى، حاج آقا حسین قمی و آقا ضیاء الدین عراقی اشاره كرد. كتاب كفایة الاصول او از متون درسی و در سطح عالی علمی در حوزه‏های علمیه است و محور درس خارج مراجع و اساتید حوزه‏ها می‏باشد. وی در سال 1329 ق. در گذشت.

[6]-  از 1-16 منبع : مدرّس، محمدعلی، ریحانه‎الادب، تبریز، 1346ش، 5/272-274

[7]- آن بزرگوار در سال 1238 قمری تولد یافت. تحصیلات مقدماتی را نخست در اصفهان و سپس در تهران گذراند و به زودی در فلسفه و حكمت به مقام بلندی دست یافت به طوری كه مقام استادی فلسفه در تهران به او ختم می‏شد. وی بر بسیاری از كتب فلسفی و عرفانى، حاشیه زده است كه از جمله حاشیه ایشان بر اسفار و بر شرح فصوص است.آن حكیم فرزانه در شب جمعه ششم ذیقعده 1324 قمری درگذشت و در جوار شیخ صدوق (ره) در شهر ری به خاك سپرده شد.اگر چه خیابانی در علمای معاصرین از خود میرزا مهدی آشتیانى نقل كرده است كه ایشان نزد حكیم جلوه درس گرفته؛( ملا علی واعظ خیابانی تبریزى، علماء معاصرین، ص 257.) ولی همان طور كه آقای صدوقی سُها در مقدمه اساس التوحید ذكر فرموده‏اند، شاگردی آشتیانی نزد حكیم جلوه بعید است. چرا كه سید ابوالحسن جلوه در سال 1314 در گذشت حال آن كه در این سال آشتیانی تنها هشت سال داشته است. و باز همان‏گونه كه آقای صدوقی فرموده‏اند، ممكن است بگوئیم پدر دانشمند میرزا مهدى، یعنی مرحوم میرزا جعفر آشتیانی - كه خود از شاگردان حكیم جلوه بوده است.- میرزا مهدی را با خود به مجلس درس استاد می‏برده است و از این طریق میرزا مهدی از پرتو فیوض آن حكیم ارجمند نیز، مستفیض شده است.( اساس التوحید، مقدمه صدوقی سها، ص 6).

[8] - صاحب عروه: ایشان در سال 1247 ق متولد شد و بعد از طی مقدمات و سطوح به درس مرحوم میرزای بزرگ شیرازی راه یافت و در آن محفل نورانی مراتب اجتهاد را طی كرد. كتاب سترگ او به نام عروة الوثقی به حاشیه همه مراجع و بزرگان بعد از خودش مزین گشته است. صاحب عروه در سال 1337 ق درگذشت.

[9] - او از فقها و اساتید بنام حوزه نجف اشرف و از شاگردان معروف آخوند خراسانی و صاحب عروه به شمار می‏رود. وی در سال 1345 ق بدرود حیات گفت. او آثاری همچون كتاب الطهارة و الصلاة و جامع الكلم فی حكم اللباس المشكوك فیه از خود به یادگار گذاشت.

[10] - ایشان از فقها و اصولیین سترگ شیعه است. نزد میرزای شیرازی و سید محمد فشاركی تحصیل كرد و سپس خود به مقام استادی رسید و به معارضه علمی با آخوند خراسانی پرداخت. وی در علم اصول نظرات بدیعی را ارائه داده است.

[11] - ایشان در سال 1278 ق. متولد شد و بعد از تحصیل مقدمات علوم اسلامى، راهی عتبات عالیات شد و در محضر آخوند خراسانی سید محمد فشاركی و حاج میرزا حسین حاج میرزا خلیل به تكمیل مدارج علمی خود پرداخت. او حوزه تدریس بسیار گرمی داشت كه در آن فقهای زیادی تربیت یافتند از آن جمله: آقا جمال گلپایگانى، آقا سید محسن حكیم، آقا سید ابوالقاسم خوئى، آقا سیدمحمود شاهرودی و آقا سیدمحمد حجت. ایشان در سال 1361 ق در نجف اشرف دار فانی را وداع گفت.

[12] - ایشان از مراجع نامدار شیعه است. تحصیلات مقدماتی را در مدرسه نیماورد اصفهانی سپری كرد و در سال 1307 ق به نجف اشرف مشرف شد. او از محضر اساتید آن حوزه كسب فیض نمود و در اواخر ملازم درس آخوند خراسانی شد. ایشان پس از درگذشت میرزا محمدتقی شیرازی به عنوان مرجع تقلید شهره و معروف گشت و بعد از فوت مرحوم نائینی در نجف و مرحوم حاج شیخ عبدالكریم حائری در قم، مرجعیت شیعه به طور كلی به ایشان انتقال یافت. كتاب وسیلة النجاة كه رساله علمیه اوست، مورد تحشیه بسیاری از فقهای بعد از خودش از جمله حضرت امام خمینی (ره) (= تحریرالوسیله) قرار گرفت. آن مرد بزرگ در سال 1365 ق. از دار فانی به سرای باقی شتافت و جهان تشیع را در ماتم خویش فرو نشاند.