در
بازدید : 263060      تاریخ درج : 1389/7/21
Skip Navigation Links.
Expand خانوادهخانواده
دوران تحصـیـل
Expand اساتید اساتید
مبارزات و فعالیت های سیاسی
دوستان و یاران
رهبری و شهید مطهری
Expand ویژگی ها ی برجسته اخلاقی ویژگی ها ی برجسته اخلاقی
خاطرات رهبری
Expand خاطرات یاران خاطرات یاران
Expand رهبری از منظر بزرگان رهبری از منظر بزرگان
Expand دیدگاه ها  دیدگاه ها
Expand جملات برگزیده جملات برگزیده
تالیفات و فعالیت های علمی
سوالاتی در رابطه با آیت الله خامنه ای
معرفی سایت ها و نرم افزارهای مربوط
 

 

شهرها یی كه  آیت الله العظمی خامنه ای  (حفظه الله ) در آن به تحصیل پرداخته اند

 

دوران تحصیل در مشهد

در سن هجده سالگى، همزمان با اخذ دیپلم متوسطه، موفق به گذرانیدن درس هاى سطوح در نزد پدرشان و اساتید دیگر حوزه علمیه مشهد، مانند «حاج هاشم قزوینى‏» و «حاج سید احمد مدرس یزدى‏» شدند. ایشان سپس دو سال از درس خارج خود را در مشهد، در خدمت «آیت الله میلانى‏» گذراندند به این ترتیب كه:

كتاب «انموذج و صمدیه‏» را در مدرسه «سلیمان خان‏»[1] مشهد، نزد آقاى «علوى‏» كه خود در رشته پزشكى به تحصیلات مشغول بود، خواندند. سپس «سیوطى‏»[2] را با مقدارى از «مغنى‏»[3] ، نزد شخصى به نام آقاى «مسعود» در همان مدرسه مى ‏خوانند و از آن‏جا كه برادر بزرگشان (سید محمد) در مدرسه نواب اتاق داشت، به آن‏جا رفته و «معا لم‏»[4] را نیز شروع مى ‏كنند.با پیشنهاد پدرشان، كتاب «شرایع الاسلام‏»[5] محقق حلى را نزد ایشان مى‏ خوانند، و تا مبحث كتاب «حج‏» ، به تنهایى نزد پدر مشغول تحصیل مى ‏شوند.سپس همراه با برادرشان در درس «شرح لمعه‏»[6] پدرشان شركت مى‏ كنند.سه چهارم شرح لمعه را به این طریق مى ‏خوانند و بقیه را نزد مرحوم آقا میرزا مدرس یزدى - كه مدرس معروف شرح لمعه و قوانین در مدرسه نواب بود - خواندند.پس از اتمام شرح لمعه، بخش عمده درس «رسائل و مكاسب‏» و «كفایه‏» را نزد مرحوم حاج شیخ هاشم قزوینى - كه از شاگردان مرحوم آقا میرزا مهدى اصفهانى  { تصویر } و اهل ریاضت و مدرس درجه یك مشهد و معروف بود - خواندند.

تمام دوران تحصیل ، از آغاز رسمى دوران طلبگى تا پایان دوره سطح، پنج‏سال و نیم بیشتر طول نكشید. درس خارج را ایشان نزد مرحوم آیت الله سید هادی میلانى ( ره ) كه از مراجع مشهد و مرد ملایى بودند - شروع كردند.یك سال درس اصول و دو سال و نیم در درس فقه ایشان، حاضر شدند و در اواخر سال 37 به قم عزیمت نمودند. ضمنا در مشهد كه بودند، مدتى هم در درس خارج آقا شیخ هاشم قزوینى - كه به اصرار ایشان برگزار كرده بود - حاضر شدند. درس دیگرى كه ایشان گذراندند، درس «فلسفه‏» ى «آقاى میرزا جواد آقا تهرانى‏» بود. سپس به توصیه یكى از دوستان، نزد شخصى به نام «آقا شیخ رضا ایسى‏» كه در مشهد محضر دار، اما ملاى فاضل و معتقد به حكمت‏بودند، درس «منظومه‏» را شروع كردند.[7]

 

دوران تحصیل در نجف

شوق آشنایى با حوزه‏ هاى علمیه جهان تشیع و  شیوه ‏هاى تدریس در مراكز علمى اسلامى، آقا سید على هجده ساله را در سال 1336 به «نجف اشرف‏» كشاند و مدت دو سال در آن‏جا رحل اقامت گزید و در درسهاى اساتید بزرگ آن حوزه حاضر شدند، به رغم علاقه به ماندن در نجف، به خاطر مخالفت پدر، به مشهد مراجعت فرموده و سپس به قم عزیمت مى‏ كنند. در نجف، در درسهاى آیات عظام، «سید محسن حكیم‏» ، «خویى‏» ، « سید محمود شاهرودى‏» ، «آقا میرزا باقر زنجانى‏» ، «میرزا حسن یزدى‏» و «آقا سید یحیى یزدى‏» «میرزا حسن بجنوردى» شركت مى‏ كنند. از بین درس ها و اساتید، بیشتر از درس آیت الله حكیم، به خاطر سلامت روانى و نظرات فقهى خیلى خوب، و درس آقا میرزا حسن بجنوردى در مسجد «طوسى‏» خوششان مى ‏آمد. [8]

 

دوران تحصیل در قم

آیت الله خامنه اى از سال 1337 تا 1343 در حوزه علمیه قم به تحصیلات عالى در فقه و اصول و فلسفه، مشغول شدند و از محضر بزرگان چون مرحوم آیت الله العظمى سید محمد حسین  بروجردى، امام خمینى، شیخ مرتضى حائرى یزدى وعلـّامه سید محمد حسین طباطبائى ( رحمت الله علیهم اجمعین ) استفاده كردند. در سال 1343، از مكاتباتى كه رهبر انقلاب با پدرشان داشتند، متوجّه شدند كه یك چشم پدر به علت «آب مروارید» [9] نابینا شده است، بسیار غمگین شدند و بین ماندن در قم و ادامه تحصیل در حوزه عظیم آن و رفتن به مشهد و مواظبت از پدر در تردید ماندند. آیت الله خامنه اى به این نتیجـه رسیدند كه به خاطر خدا از قــم به مشهد هجرت كنند واز پدرشان مواظبت نمایند.[10]

 

 

 



[1] - مدرسه سلیمان خان اعتضاد الدوله (اعتضاد الدوله از امرای قاجار است) موقوفه دارد. در این مدرسه ده الی پانزده طلبه سكنی دارند. (به نقل از :  پایگاه اطلاع رسانی  آستان قدس رضوی )

[2] - نام اصلی كتاب البهجة المرضیة فی شرح الالفیه میباشد ،این كتاب مشهور به سیوطی است كه از دیرباز تاكنون همواره جزو متون اصلی در زمینه ادبیات عرب در حوزه های علمیه بوده و همواره مورد عنایت طلاب مبتدی بوده است.

[3] - این كتاب در هشت باب تنظیم شده است كه در حوزه های ایران فقط باب اول و چهارم آن خوانده می شد در حال حاضر كتابهای دیگری كه معمولا تلخیص مغنی اللبیب هستند به جای آن خوانده می شوند.( این كتاب از مولفات ابن هشام انصارى، عبدالله بن یوسف- 708-761 ق - است).

[4] - معالم اثری از شیخ حسن فرزند شهید ثانی دربارهٔ اصول فقه است كه به عنوان اولین كتاب درسی شیعیان در مورد علم اصول فقه به طلاب، آموخته می‌شد و متن آن، بسیار ابتدائی است. بعدها كتاب اصول الاستنباط  علامه حیدری، حلقهٔ الاولی از حلقات الاصول شهید محمد باقر صدر و یا الموجز آیت الله سبحانی تبریزی، جاگزین آن شدند.

 

دكتر مهدی محقق می‌گوید وقتی این كتاب را كه حدودا ۴۰۰ سال پیش نگاشته شده به برخی دانش پژوهان غیر ایرانی، تدریس می‌كرده‌است، آن‌ها ابراز عقیده كرده‌اند كه این كتاب، ابواب جدیدی را در زبان شناسی به روی شان گشوده‌است.

[5] - شرائع الاسلام: یكی از تالیفات وی كتاب مشهور شرائع الاسلام است كه ازنظر لفظ و معنی، یكی از بهترین كتابهای فقه شیعه است. معروف است كه دارای 15هزار مساله فقهی است و از سوی فقهاء و مجتهدین عالیقدر مورد توجه خاص قرارگرفته است و شروح و تعلیقه ها و توضیحات متعددی بر آن نگاشته اند كه كتاب جواهردر43 جلد بزرگ نمونه ای از آن است و به برخی از زبانهای زنده جهان (فارسی روسی - فرانسوی - آلمانی - اردو) نیز ترجمه گردیده است و در دانشكده ها و مراكزقضایی مورد استفاده می باشد.( منبع : سایتwww.hawzah.net )

[6] - كتاب اللُّمعةُ الدَمشقیّة از مشهورترین كتب فقهی شیعه است كه در حوزه‌های علمیه تدریس می‌شود. این كتاب نوشته شیخ شمس الدین محمد ابن مكّی عاملی معروف به شهید اول است كه در سال ۷۸۶ در دمشق به جرم شیعه بودن كشته شد. وی شاگرد محقق حلی بود.

شهید این كتاب را در پاسخ حاكم خراسان نوشت كه از او خواسته بود تا به خراسان بیاید و مرجع شیعه در آنجا باشد. شهید نپذیرفت و به‌جای آن لُمعه را نوشت و به خراسان فرستاد. گویند كه شهید این كتاب را در هفت روز نوشت.

شرح‌های گوناگونی بر كتاب لُمعه نوشته‌اند كه معروفترین آنها شرحی از شهید ثانی با عنوان «الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیه» است. شهید اول در این كتاب احكام شیعه را بیان كرده‌است، احكام نماز، روزه، غسل، معامله و....

[7] - منبع : www.aviny.com

[8] - منبع: www.aviny.com

[9] - آب مروارید یا cataract،نوعی بیماری با علل مختلف است كه نهایتاً به كدورت عدسی چشم منجر و باعث تاری دید و در مراحل پیشرفته كوری می‌شود. معمولا آب مروارید در زمان معینی كه به آن به اصلاح زمان رسیدن می‌گویند با جراحی قابل درمان است.

منبع: ماهنامه علمی اجتماعی دارو ودرمان شماره۷۴ شهریور ۱۳۸۸

[10] - ایشان در این مـورد مى گویند:

«به مشهد رفتم و خداى متعال توفیقات زیادى به ما داد. به هر حال به دنبال كار و وظیفه خود رفتم. اگر بنده در زندگى توفیقى داشتم، اعتقادم این است كه ناشى از همان بّرى «نیكى» است كه به پدر، بلكه به پدر و مادر انجام داده ام». آیت الله خامنه اى بر سر این دو راهى، راه درست را انتخاب كردند. بعضى از اساتید و آشنایان افسوس مى خوردند كه چرا ایشان به این زودى حوزه علمیه قم را ترك كردند، اگر مى ماندند در آینده چنین و چنان مى شدند!... امّا آینده نشان داد كه انتخاب ایشان درست بوده و دست تقدیر الهى براى ایشان سر نوشتى دیگر و بهتر و والاتر از محاسبات آنان، رقم زده بود. آیا كسى تصّور مى كرد كه در آن روز جوان عالم پراستعداد 25 ساله، كه براى رضاى خداوند و خدمت به پدر و مادرش از قم به مشهد مى رفت، 25 سال بعد، به مقام والاى ولایت امر مسلمین خواهد رسید؟! ایشان در مشهد از ادامه درس دست برنداشتند و جز ایام تعطیل یا مبازره و زندان و مسافرت، به طور رسمى تحصیلات فقهى و اصول خود را تا سال 1347 در محضر اساتید بزرگ حوزه مشهد بویژه آیت الله میلانى ادامه دادند. همچنین ازسال 1343 كه در مشهد ماندگار شدند در كنار تحصیل و مراقبت از پدر پدر پیر و بیمار، به تدریس كتب فقه و اصول و معارف دینى به طلـّاب پرداختند.( منبع: www.aviny.com)

کليه حقوق برای پايگاه شهید مطهری محفوظ است