مخصوصا خود آدمیت و انسانیت را. مگر انسانیت را می شود با ثروت خرید؟ مثال ساده ای عرض می كنم. فرض كنید انسان از صفت حسادت در خودش رنج می برد یا از نداشتن صفت جود، بخشش، گذشت، سعه صدر و بزرگواری رنج می برد؛ آیا می تواند برود با پول اینها را تهیه كند؟ بگوید من كه ثروت زیاد دارم، یك میلیون تومان می دهم و مثلا با یك عمل جراحی حسادت را از خودم دور می كنم، یا دو میلیون تومان می دهم از بازارهای دنیا بزرگواری و سعه صدر و استقامت و اراده و این جور صفات خوب را برای خودم می خرم؛ یا ایمان را برای خودم می خرم. نه، اینها خریدنی نیست. تقرب به خدا را برای خودم می خرم. نه، تقرب به خدا خریدنی نیست. البته صرف كردن پول در راه رضای خدا مانند بسیاری از اعمال دیگر سبب تقرب انسان به خدا می شود ولی تقرب به خدا خریدنی نیست.

در سوره «وَیْلٌ لِكُلِّ هُمَزَةٍ لُمَزَةٍ» هم خواهد آمد كه این غرورهایی كه انسانها درباره مال و ثروت پیدا می كنند چه می كند؟ آنجا قرآن به شكل خاصی مجسم می كند، می فرماید: وَیْلٌ لِكُلِّ هُمَزَةٍ لُمَزَةٍ. اَلَّذِی جَمَعَ مالاً وَ عَدَّدَهُ. `یَحْسَبُ أَنَّ مالَهُ أَخْلَدَهُ [1]. هُمَزَة و لُمَزَة یعنی جمعیتی كه همز و لمز می كنند، كسانی كه با اشاره و گوشه چشم و گوشه لب و با ادا و اطوار دیگران را تحقیر و مسخره می كنند. منشأ این بی اعتنایی به مردم و تحقیر كردن انسانها پول و ثروتش است. می بیند دیگران ندارند او دارد، دیگر همه در نظر او كوچك اند. اَلَّذِی جَمَعَ مالاً وَ عَدَّدَهُ آن كه مال را گرد آورده و مرتب شمرده و حساب كرده است، حسابهایش را منظم كرده كه من دارای مثلا چند میلیون تومان ثروت هستم. یَحْسَبُ أَنَّ مالَهُ أَخْلَدَهُ گمان می برد كه این مال او را جاویدان خواهد كرد. و این حقیقتی است. با اینكه انسان یقین دارد كه می میرد، ولی گاهی مال و ثروت چنان غروری در او ایجاد می كند كه حالت انسان حالت آن كسی می شود كه خیال می كند دیگر با اتكاء به ثروت هیچ آفتی به ما نخواهد رسید و این ثروت، ما را جاویدان خواهد كرد.

[1] - . همزه/1- 3.