بعد می فرماید:
اَلَّذِی جَمَعَ مالاً وَ عَدَّدَهُ. ریشه این كارها غالبا نوعی غرور و استعلاء و تكبر است؛
خود را بزرگ و بالاتر از دیگران دیدن، خود را بی عیب دیدن و همه مردم را معیوب دیدن. این از
چه پیدا می شود؟ گردآوری ثروت.
اَلَّذِی جَمَعَ مالاً وَ عَدَّدَهُ آن كسی كه مال فراوانی گرد آورده و
مرتب آن را می شمارد، دائما به حساب پولهایش رسیدگی می كند كه این قدر پول دارم، و هر چه
كه به حساب پولهایش رسیدگی می كند بیشتر باد می كند و اینها را به حساب شخصیت خودش
می گذارد [و با خود می گوید] آدم پولدار كه عیب نمی تواند داشته باشد. پس قهرا به چه اشخاصی
عیب می گیرد؟ آنهایی كه مثل خودش نباشند. اگر كسی مثل خودش میلیونر یا میلیاردر است دیگر
به او عیب نمی گیرد. قهرا مردم فقیر و بیچاره را مركز همه عیبها می داند.
پس در واقع معنی آیه این است: وای به حال آن پول جمع كنندگان و پول شمارندگانی كه
دائما به مردمی كه پول و ثروتی ندارند، به لفظ، به زبان، به چشم، به ابرو، پیش رو و پشت سر
بدگویی می كنند و شخصیت اینها را خرد می كنند. پس كأنه قرآن می خواهد بگوید ببینید این مال و
ثروت با انسان چه می كند! چگونه انسان را بر خودش مشتبه می كند! چگونه دیدش را نسبت به
خودش و نسبت به مردم عوض می كند! خودش را خوب و بزرگ و بی عیب می بیند و مردم دیگر
را همه دارای عیب و مستحق عیب جویی كردن.
یَحْسَبُ أَنَّ مالَهُ أَخْلَدَهُ. ببینید این مال و ثروت چقدر آدم را مسخ می كند و چقدر در فكر و در
خیال انسان اثر می گذارد كه كأنه گمان می برد كه این مال به او جاودانگی داده و حالا كه پول دارد
دیگر مرگ ندارد. اینقدر چنین شخصی غافل از خدا و غافل از قیامت و مرگ است كه با خودش
كأنه فكر می كند كه این مال به او خلود و جاودانگی داده و آدم كه پول دارد دیگر مرگ ندارد.