عناوین ثانویه متغیر است، یا به حسب احوال افراد و اشخاص فرق می كند [و یا به حسب زمان. ]
وظایف اجتماعی را در نظر می گیریم. مثلا من- حال به هر دلیلی، درست تشخیص داده ام یا نه، هر
طور بوده- اگر چهار كلمه ای درس خوانده ام، از اول رفته ام تحصیلات علوم دینی كرده ام؛ شما
رفته اید تحصیل پزشكی كرده اید. دیگر حالا در این سن نه من می توانم بروم پزشك بشوم نه شما
می توانید بروید تحصیلات علوم دینی بكنید. در جامعه، وظایف پزشكی هم وظایف لازمی است،
وظایف هدایت دینی و مذهبی هم وظایف لازمی است. برای من امروز چه كاری واجب است؟ آن
كاری كه از خودم بهتر ساخته است. برای شما چه كاری واجب است؟ آن كاری كه از شما بهتر
ساخته است. نه اینكه من بگویم می خواهم كار شما را انجام بدهم و شما بگویید می خواهم كار تو
مجموعه آثار شهید مطهری . ج28، ص: 765
را انجام بدهم؛ مثل پستهای دولتی
[1]كه الان اغلب این جور است كه یك كسی می رود مثلا رشته
اقتصاد می خواند، بعد وزارت بهداری را به او می دهند. یك كسی رشته پزشكی خوانده، او را وزیر
امور اقتصادی می كنند. آن برای به هم زدن كارها خیلی خوب است و الاّ برای من عمل صالح این
كاری است كه الان خوب می توانم انجام بدهم، برای شما عمل صالح این كاری است كه الان
خوب می توانید انجام بدهید.
مثال دیگر: چند دانشجو می خواهند بروند تحصیل كنند. اینها را استعدادیابی می كنند. یكی
استعداد ریاضی خیلی خوب دارد، یكی استعداد طبیعی خوب دارد، دیگری استعداد ادبی خوب
دارد. عمل صالح هركدام این است كه دنبال همان رشته تحصیلی كه استعدادش را دارند بروند. اگر
آن كه استعداد ادبی دارد لج كند و بگوید من می خواهم بروم دنبال علوم ریاضی، عملش صالح و
شایسته نیست؛ و آن كه استعداد ریاضی دارد، بگوید من می خواهم بروم دنبال علوم ادبی، به او
می گویند عمل صالح تو این است كه دنبال رشته خودت بروی.
[1] - . [این مباحث در سال 1357 شمسی و در زمان رژیم پهلوی ایراد شده است. ]