[قرآن می فرماید] انسان در كار و داد و ستد خودش همیشه در خسران و زیان و كاهش است،
مگر اینكه ایمان داشته باشد، همان اعتقاد برتر و تسلیم برتر، ایمان به همان چیزی كه انسان وقتی
به او اعتقاد پیدا كرد و تسلیم او شد، آرمان و ایده و جهت خودش را یافته است. پس آن كه ایمان
ندارد یك انسان بی هدفِ بی آرمانِ بی اعتقادِ بی ریشه بی بُ- تّه ای است كه اصلا نمی داند چه كار باید
بكند.
پس شرط اولِ اینكه انسان در زندگی زیانكار نباشد ایمان است:
إِلاَّ اَلَّذِینَ آمَنُوا. بشر بدون
ایمان نمی تواند زندگی كند؛ اصلا بشر طوری ساخته شده كه ایمان ركنی از اركان زندگی اوست.
تولستوی حكیم معروف روسی راجع به ایمان می گوید: «ایمان همان چیزی است كه انسان با آن
زندگی می كند» . تعبیر خیلی خوبی است. یعنی اصلا سرمایه زندگی انسان ایمان است، ابزار زندگی
مجموعه آثار شهید مطهری . ج28، ص: 752
انسان ایمان است؛ اگر انسان ایمان نداشته باشد اصلا ابزار و وسیله زندگی ندارد.
ناصر خسرو هم شعری دارد خطاب به پسرش، كه همین مضمون سخن تولستوی است. البته
ناصر خسرو خیلی قبل از تولستوی بوده. می گوید:
زدنیا روی زی دین كردم ایراك
[1]مرا بی دین جهان چَه بود و زندان
[2]
یعنی از دنیا از این جهت به سوی دین آمدم كه دیدم بدون دین دنیا برایم چاه و زندان است. آدمی
كه ایمان ندارد و هدف، جهت و تكیه گاه ندارد اصلا زندگی دنیا برایش مانند زندگی در چاه یا
زندان است.
بعد خطاب به فرزندش می گوید:
مرا پورا
[3]ز دین مُلكی است در دل
كه آن هرگز نخواهد گشت ویران
حالا ما، بچه ها و جوانهای ما، در اثر یك سلسله تلقینات غربیها كه خودشان هم امروز در
شرّ بی دینی گرفتارند، خیال می كنیم دین، سربار زندگی است؛ سرمایه زندگی را خیال می كنیم
سربار زندگی است. چقدر اشتباه است كه انسان سرمایه خودش را سربار خیال كند! مثل آدمی كه
می خواهد یك مسافرت طولانی بكند ولی آن كیفش را كه دسته چكها و پولهایش در آن است،
سربار می داند و رها می كند؛ نمی داند كه همه سرمایه اش اینجاست.
[1] - . [یعنی: زیرا كه. ]
[2] - . دیوان ناصر خسرو، چاپ مؤسسه انتشارات نگاه، ص 367.