بسم اللّه الرحمن الرحیم
[1]
سوره «اقرأ» (یا علق) یك تشابه و تناسبی با سوره «انا انزلناه» دارد. در سوره «انا انزلناه» اولین
نزول قرآن (نزول اجمالی و بسیط) را كه در شب قدر بود بیان می كند. در شب قدر آیه ای نازل
نشد، چون آیه صورت تفصیلی قرآن است، بلكه تمام قرآن به صورت جمعی- كه در آنجا كلمه و
آیه ای وجود نداشت- و در واقع روح قرآن بر پیغمبر اكرم نازل شد. «
اِقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّكَ اَلَّذِی خَلَقَ »
اولین آیه ای است كه قرآن به صورت تفصیلی
[2]بر پیغمبر اكرم نازل شده.
تقریبا محل اختلاف نیست كه آیات اول سوره «اقرأ» اولین آیاتی است كه بر پیغمبر اكرم
فرود آمده است؛ یعنی آنجا كه قرآن با همین پیكر و به همین صورت و با همین الفاظ بر پیغمبر
اكرم نازل شد اولین آیاتی كه نازل شد همین پنج آیه اول سوره «اقرأ» است.
[1] - [مطالبی كه در این مقدمه درباره دو آیه اول سوره علق آمده، مربوط به سلسله جلسات تفسیر دیگری است كه
در آن فقط نوار یك جلسه از تفسیر این سوره در دست است. استاد در آن سلسله جلسات، تفسیر قرآن را از آخر شروع كرده اند. ما به مناسبت، این مطالب را قبل از دو جلسه اصلی تفسیر سوره علق به عنوان «مقدمه» آوردیم. ]
[2] - . یعنی آنجا كه پیكر و لفظ قرآن هم به صورت كلمه به كلمه و جمله به جمله و آیه به آیه بر پیغمبر اكرم نازل
شد.