دنیای امروز دنیای تخصص است. شما شنیده اید علم امروز ترقی كرده. یكی از رازهای موفقیت
علم امروز مسئله تمركز است؛ یعنی مسئله تخصص و مسئله تقسیم كار. نبوغ علمای امروز از
علمای گذشته بیشتر نیست، بلكه متد علمای امروز از علمای گذشته بهتر است؛ یعنی سبك
كارشان بهتر است، نه اینكه فوق العاده تر باشند. یكی از متدهای خوب علم امروز همین مسئله
تقسیم كار و رشته تخصصی انتخاب كردن است. در گذشته یك عالم می خواست هم سیاستمدار
باشد، هم فیلسوف، هم طبیب و هم ادیب، مثل بوعلی سینا. بوعلی سینا چقدر آدم فوق العاده ای
بوده كه در همه این رشته ها وارد بود و باز هم طراز اول بود! ولی همین آدم اگر مثلا فقط طب را
دنبال كرده بود باور كنید طبیبی می شد كه دیگر دنیا نظیرش را سراغ نداشت. این مرد طبیبی است
كه كتابش تقریبا هزار سال در مشرق زمین و ششصد سال در مغرب زمین یگانه كتاب طبی روزگار
بوده. فیلسوف هم بوده، منطقی هم بوده. در عین حال در جلسه ای با مرد ادیبی روبرو می شود و
آن ادیب به او تكبر می فروشد و می گوید: «تو مرد فیلسوف طبیب، در كار ادبیات مداخله نكن! » .
به او برمی خورد و می رود مدتی در ادبیات كار می كند و بعد یك كتاب لغت می نویسد و می آورد
در مجلسی به همان ادیب می دهد كه آن ادیب حیرت می كند.
ولی امروز یك نفر كه می خواهد طبیب باشد دیگر فیلسوف و منطقی نیست و ادیب و شاعر
هم نمی خواهد باشد. تازه مگر طب یك رشته است؟ ! دهها رشته برای طب پیدا شده. یكی طبیب
مجموعه آثار شهید مطهری . ج28، ص: 601
گوش و حلق و بینی می شود، یكی طبیب چشم می شود، یكی طبیب اعصاب می شود، یكی طبیب
معده می شود، یكی طبیب قلب می شود و همین طور انواع رشته های تخصصی. و تازه یك نفر كه
مثلا یك عمر در چشم كار می كند تازه می بیند در چشم هم در یك موضوع خاصش [متخصص
شده. ] اگر هوش این آدم را پای هوش بوعلی سینا بگذارند ممكن است یك صدم بوعلی سینا
هوش نداشته باشد، ولی آنچنان در كارش ممحَّض است و متخصص در آن رشته است كه موفق
می شود در رشته خودش كشفی بكند كه بوعلی سینا موفق به آن نشده.
مرحوم آیت اللّه بروجردی (اعلی اللّه مقامه) به شیخ طوسی فوق العاده معتقد بودند. در درس
ایشان كه بودیم گاهی مسئله ای از شیخ طوسی (رضوان اللّه علیه) مطرح می شد كه همه می دیدند
این مرد بزرگ چقدر در این مسئله، سطحی اظهارنظر كرده و این، اسباب تعجب می شد. ایشان
می گفتند: تعجب نكنید! اگر عمر شیخ طوسی را تقسیم كنند بر مسائلی كه این مرد در مورد آنها
فكر كرده، به این مسئله بیشتر از پنج دقیقه وقت نمی رسد، در حالی كه شما دو سه شبانه روز در
این مسئله كار كرده اید.