خلاصه، مقصود قرآن این است كه انسان در دنیا نمی تواند از نوعی زحمت خالی باشد، ولی
می تواند آن زحمت را طوری شكل بدهد كه بعد برای او سعادت ابدی و خوشی جاودانی داشته
باشد. آن زحمتی كه انسان [باید] خودش را در متن آن قرار بدهد زحمت تكلیف و مسئولیت
است. اگر انسان خودش را متعهد كند به اینكه به وظایف و تكالیفش عمل كند، خوشی در همین
دنیا و سعادت و خوشی مطلق در آخرت به دنبال آن می آید. خدا انسان را برای خوشی و سعادت
آفریده است اما به شرط اینكه بداند برای رسیدن به سعادت جاودانی و ابدی باید از این گردنه
سخت عبور كرد.
فَلاَ اِقْتَحَمَ اَلْعَقَبَةَ. آدمی كه غصه مال از دست رفته را می خورد و می گوید: «
أَهْلَكْتُ مالاً لُبَداً»
اقتحام عقبه نكرده است. «اقتحام» ورود با زحمت و سختی و فشار است.