شاید تشبیه كلام خدا به كلام انسان از یك نظر درست نباشد، ولی برای تفهیم و تمثیل مانعی ندارد. گاهی انسان جمله ای می گوید و خودش توجه دارد كه این جمله به چند صورت می شود خوانده شود و همه هم درست است، گرچه شاید بعضی از صورتها از بعضی دیگر بهتر باشد.

سعدی شعری دارد در توحید، كه می گوید:

از درِ بخشندگی و بنده نوازی

مرغِ هوا را نصیب و ماهیِ دریا

این شعر را می شود همین طور خواند، كه معنایش این می شود: خداوند آنچنان بخشنده و بنده نوازی است كه برای انسان مرغ هوا را نصیب كرده و ماهی دریا را (در این وجه «بنده» اختصاص به انسان دارد) ؛ یعنی خدا روزی این موجود خاكی و بَرّی را، هم از هوا قرار داده و هم از دریا.

همین شعر ممكن است به این صورت خوانده شود: «مرغِ هوا را نصیبِ ماهی دریا» یعنی خدا حیوان هوایی را نصیب حیوانی كه در دریا زندگی می كند قرار می دهد. همچنین می شود این طور خواند: «مرغِ هوا را نصیبْ ماهی دریا» یعنی ماهی دریا را نصیبِ مرغ هوا كرده. و نیز می شود این طور خواند: «مرغْ هوا را نصیب و ماهیْ دریا» یعنی نصیب مرغ، هوا را كرده است و نصیب ماهی، دریا را. و نیز این طور: «مرغْ هوا را نصیب و ماهیِ دریا» ؛ یعنی مرغ، هم هوا نصیبش شده و هم ماهی دریا. و نیز این طور: «مرغِ هوا را نصیبِ ماهی و دریا» ؛ یعنی مرغِ هوا و دریا را نصیبِ ماهی كرده است. همه این معانی می تواند در آنِ واحد درست و صحیح باشد [1].

[1] - . در تفسیر آیه «إلَیْهِ یَصْعَدُ الْكَلِمُ الطَّیِّبُ وَ الْعَمَلُ الصّالِحُ یَرْفَعُهُ» فاطر/10 این مطلب را گفته ایم و دیگرتكرار نمی كنیم.