از اینجا یك نوع نتیجه گیری در مورد دین اسلام می شود و آن این است: شك ندارد كه دین اسلام
به نص آیه قرآن و هزاران شواهد و دلایل، دینی است كه نه تنها خود این دین برای اقامه عدل در
جامعه و برای مبارزه با ظلمها و تبعیضها آمده است بلكه قرآن می گوید یكی از فلسفه های آمدن
پیغمبران اقامه عدل است:
لَقَدْ أَرْسَلْنا رُسُلَنا بِالْبَیِّناتِ وَ أَنْزَلْنا مَعَهُمُ اَلْكِتابَ وَ اَلْمِیزانَ لِیَقُومَ اَلنّاسُ
بِالْقِسْطِ [1]. پس اسلام به حمایت مستضعفان آمده است. ولی آیا اسلام فقط دین مستضعفان است؟
یعنی مخاطب اسلام هم فقط مستضعفان هستند و فقط مستضعفان را كه به سود آنها آمده است
برای برقراری عدل و عدالت دعوت می كند؟ یا اسلام دین مستضعفان و مستكبران همه است، دینی
است به سود مستضعفان و علیه مستكبران ولی دعوتش منحصر به مستضعفان نیست، خطابش «یا
ایها الناس» و مخاطب دعوتش «الناس» است. معنای ناس هم توده مردم نیست، اشتباه نشود، ناس
یعنی عموم مردم. این اشتباه خیلی وقتها پیش می آید. بعضی خیال می كنند ناس یعنی توده مردم نه
طبقه اعیان و اشراف، پس فرعون جزء ناس نیست. نه، ناس یعنی عموم مردم. مخاطب قرآن و
اسلام عموم مردم است، چرا؟ چون انسان شناسی اسلام بر اساس فطرت است، اسلام
اصاله الفطره ای است نه اصاله الطبقه ای، و لهذا احیانا از میان همان مانع دارها هم حامی پیدا می كند
و به اصطلاح سربازگیری می كند. البته شك ندارد كه وقتی دعوتی برای عموم مردم بیاید ولی
بخشی از مردم آن فطرت خدادادی را دارند و بلامانع هم هستند و بخش دیگر، آن فطرت را خدا
به آنها داده، یك مانع هم اینها روی فطرت خودشان ایجاد كرده اند، قهرا بیشتر، از آن طبقه به آن
دعوت گرایش پیدا می كنند و كمتر از این طبقه. او سربازی كه می گیرد و حامی ای كه جلب می كند
بیشترین شان از بلامانع هاست و بسیار كمترین شان از مانع دارها، اما این سبب نمی شود كه بگوییم
پس آنها اصلاً مخاطب نبوده اند و دعوت عمومیت ندارد.
خود تاریخ اسلام بهترین گواه این مطلب است و تاریخ [ادیان دیگر. موسی علیه السلام در
دربار و زندگی اشرافی فرعون بزرگ شد
[2]] ولی همین موسی علیه همان زندگی كه در آن پرورش
پیدا كرده قیام كرد و آن همه محرومیت برای خودش ایجاد كرد. وقتی كه زد به بیابان و به مدین
مجموعه آثار شهید مطهری . ج28، ص: 322
رسید (در نهج البلاغه است) دید این گوسفنددارهای مدین گوسفندهایشان را آورده اند سر چاه آبی
و دارند به آنها آب می دهند. در این بین چشمش افتاد به دو تا دختر كه تعدادی گوسفند هم آنها
دارند ولی چون اینها زن اند و ضعیف هستند نوبت به اینها نمی رسد یعنی خودشان نمی توانند از
چاه، آب بیرون بیاورند، ناچارند صبر كنند دیگران كه آب می آورند، از باقیمانده و ته مانده آبهایی
كه گوسفندهای دیگر خورده اند گوسفندهایشان را آب بدهند، چون پدر پیرشان نمی توانسته بیاید.
موسی وقتی كه به آنجا می آید و در گوشه ای، سایه ای تكیه می كند می گوید:
رَبِّ إِنِّی لِما أَنْزَلْتَ إِلَیَّ
مِنْ خَیْرٍ فَقِیرٌ [3]. خدایا محتاج كوچكترین خیر تو هستم. حضرت امیر می فرماید: از بس گرسنه بود.
فقط یك لقمه نان می خواست. آیا موسی پشیمان شده بود از اینكه تا چند روز پیش در آن ناز و
نعمت ها به سر می برده، بعد به صورت یك چوپان ساده برای شعیب و خاندان شعیب در می آید؟ !
این چیست؟ این شعله فطرت الهی است.
[2] - . [افتادگی از نوار است. ]