از اینجا انسان می فهمد كه تصدیقها و تكذیبها آنجا كه به مسائل معارف و به شناختها مربوط
می شود و دید انسان را درباره جهان عوض می كند [چه مقدار اهمیت دارد. ] اگر انسان درست
بیندیشد كتاب صحیحی است و اگر غلط بیندیشد اصلاً یك كتاب مغلوط است و انسان نیست.
حالا ارزش تكذیب و تصدیق در مسائلی كه مربوط به معارف است یعنی مسائلی كه مربوط به
مجموعه آثار شهید مطهری . ج28، ص: 273
شناخت جهان در كلیات است روشن شد. مثلاً اینكه «عالَم خدایی علیم و حكیم و مدبّر دارد» یك
جور عالم است، عالم یك ماده كورِ كرِ ظلمانیِ وحشی است و در عالم هیچ نوری و هیچ فهم و
دركی وجود ندارد و همه چیز عبث و پوچ است یك جور دیگر است. اگر حقیقت آن باشد- كه
همان هست- تو اندیشه ات این شده. پیغمبران آمده اند گفته اند خدا، عالَم، حكمت، رحمت،
رحمانیت، تو می گویی همه تان دروغ می گویید، من عالم را یك جور دیگر می بینم. اینجا جایش
هست كه بگویند:
وَیْلٌ یَوْمَئِذٍ لِلْمُكَذِّبِینَ . وای برای مكذّبان. این تكذیب غیر از تكذیبی است كه
بنده بیایم مثلاً ادعا كنم كه من اینقدر درس خوانده ام و اینقدر باسواد هستم، شما تكذیب كنید و
بگویید تو اصلاً سواد نداری. این اثری در جایی ندارد. حالا من باسواد باشم یا نباشم، شما تصدیق
كنید یا تكذیب كنید، اینها مسئله ای نیست. اما چیزی را من بیایم تكذیب كنم كه معنایش این است
كه اصلاً خودم را تكذیب كرده ام، خودم را به صورت یك واژه غلط درآورده ام، خودم را به
صورت یك موجود پوچ در آورده ام، تمام درهای سعادت را [به روی خودم بسته ام، این تكذیب
اهمیت فراوان دارد، چنان كه این تصدیق اهمیت فراوان دارد كه زندگی دنیا
[1]] قسمتی از خط سیر
حیات ماست. این چیزی كه ما الآن زندگی دنیا می نامیم، داخل یك پرانتز است، قبل این پرانتز هم
الی غیرالنهایه است، از اراده و علم خدا آمده ایم، بعدِ آن هم كه نشئه عوض می شود و نشئه دیگری
می شود یك ابدیت بی پایانی است. كوچكترین عمل انسان گم نمی شود. (معنای معاد این است. )
كوچكترین عمل نیك گم نمی شود، كوچكترین عمل بد گم نمی شود:
یَوْمَئِذٍ یَصْدُرُ اَلنّاسُ أَشْتاتاً
لِیُرَوْا أَعْمالَهُمْ. `فَمَنْ یَعْمَلْ مِثْقالَ ذَرَّةٍ خَیْراً یَرَهُ. `وَ مَنْ یَعْمَلْ مِثْقالَ ذَرَّةٍ شَرًّا یَرَهُ [2]. در آن روز مردم گروه
گروه صادر می شوند
[3]برای اینكه به نمایشگاه اعمال دنیایشان بُرده شوند،
لِیُرَوْا أَعْمالَهُمْ برای اینكه
اعمالشان به آنها ارائه داده شود، تمام اعمال گذشته ولو یك سر سوزن باشد. بعد قرآن تأكید
می كند:
فَمَنْ یَعْمَلْ مِثْقالَ ذَرَّةٍ خَیْراً یَرَهُ. `وَ مَنْ یَعْمَلْ مِثْقالَ ذَرَّةٍ شَرًّا یَرَهُ . هر كس به اندازه وزن یك
ذره نیكی كرده باشد تجسمش را آنجا می بیند، به اندازه وزن یك ذره بدی كرده باشد تجسمش را
آنجا می بیند.
[1] - . [افتادگی از نوار است. ]
[3] - . چنان كه گفته می شود شناسنامه من صادر شد، گذرنامه من صادر شد، ابلاغ من صادر شد.