أَ لَمْ نَجْعَلِ اَلْأَرْضَ كِفاتاً. `أَحْیاءً وَ أَمْواتاً. `وَ جَعَلْنا فِیها رَواسِیَ شامِخاتٍ وَ أَسْقَیْناكُمْ ماءً فُراتاً. `وَیْلٌ یَوْمَئِذٍ
لِلْمُكَذِّبِینَ [1]. آیا زمین را محل اجتماع شما قرار ندادیم؟ اجتماع زندگان شما و مردگان شما.
زنده های شما روی زمین زندگی می كنند، مرده های شما را هم در همین زمین دفن می كنیم. آیا در
همین زمین كوههای محكم مرتفع كه به منزله اعصاب و رِباطات این زمین هستند و اجزاء زمین را
به یكدیگر محكم كرده اند، قرار ندادیم؟ آیا شما را در روی این زمین از آب بسیار زلال و گوارا
سیراب نكردیم؟ چرا روی اینها فكر نمی كنید؟ اینها كه نمی تواند خودش هدف نهایی باشد. اینها
همه مثل همان دنیای رحم است كه دنیای رحم نمی تواند خودش هدف باشد. در رحم دستگاه ریه
اصلاً كار نمی كند، جهاز تغذیه (دهان، مری، معده) اصلاً كار نمی كند. جنین در آنجا نفس
مجموعه آثار شهید مطهری . ج28، ص: 263
نمی كشد، از راه لب و دهان و حلق تغذیه نمی كند. اگر انسان فقط برای عالم رحم خلق شده بود
تمام اینها لغو و بیهوده بود ولی چون در پی آن دنیای وسیعتر و بزرگتری هست كه در آن دنیا باید
از همین لبها و مجرای مری تغذیه كند، از این معده و روده ها به شكل خاص استفاده كند و با این
ریه تنفس نماید، بنابراین ساختنش در آنجا حكیمانه است. آنها برای خودِ آنجا نبوده. اینها هم كه
شما در اینجا می بینید [برای اینجا نیست، برای جهان دیگری است. ] آن یك منزل بین راه بوده،
این هم یك منزل بین راه است. شما باید به دنیا نیز به منزله منزلی از منازل خودتان فكر كنید.
وَیْلٌ
یَوْمَئِذٍ لِلْمُكَذِّبِینَ .
بعد درباره قیامت سخن می گوید. خطاب به مكذّبین است:
اِنْطَلِقُوا إِلی ما كُنْتُمْ بِهِ تُكَذِّبُونَ .
حالا بروید به سوی آن كیفرهایی كه دروغ می پنداشتید.
اِنْطَلِقُوا إِلی ظِلٍّ ذِی ثَلاثِ شُعَبٍ . به
سایه ای سه شعبه بروید. اینقدر زیاد و قوی است كه سه شاخه و سه شعبه دارد چون سایه ای است
از دود. بعد می فرماید ولی این، سایه ای است كه انسان را از گرما حفظ نمی كند، بیشتر گرما به
انسان می دهد.
لا ظَلِیلٍ وَ لا یُغْنِی مِنَ اَللَّهَبِ . سایه ای است كه خاصیت سایه را ندارد و نمی تواند
انسان را از لَهَب- یعنی آن شعله های آتشی كه در آنجا هست- پناه بدهد.
إِنَّها تَرْمِی بِشَرَرٍ
كَالْقَصْرِ. شعله ها می پراكند مانند كاخها. كَأنَّهُ جِمالَتٌ صُفْرٌ. (به قول آن شاعر: چنان اشتری برجهد از
قطاری) كه گویی قطاری از شترهای زرد جستن كرده اند، به جایی دارند می روند.
وَیْلٌ یَوْمَئِذٍ
لِلْمُكَذِّبِینَ .