حال می خواهیم مطلب دیگری را عرض كنیم كه آنچه در این جلسه تكرار كردم
برای ذكر این مطلب بود. آیا اطلاق تقدم بر همه اقسامش به نحو اشتراك معنوی
است، یا در بعضی موارد به نحو اشتراك لفظی و مجاز است؟ تازه اگر اطلاق تقدم را
به نحو اشتراك معنوی بدانیم، باز هر مشترك معنوی، یا متواطی است یا مشكك.
حال آیا تقدم، یك كلی متواطی است یا یك كلی مشكك. آیا می توانیم بگوییم
«بعضی از اقسام تقدم در تقدمْ بودن، بر بعضی دیگر مقدم اند و اولویت دارند» ؟ یعنی
مجموعه آثار شهید مطهری . ج12، ص: 768
آیا نفس تقدم هم بر مصادیقش به نحو تشكیك صادق است؟ بنابراین یك وقت
مثلا در باب تقدم و تأخر مكانی می گوییم «این مكان مقدم بر آن مكان است» به این
معنا كه این مكان در قربش به آن نقطه نسبت به آن مكان تقدم دارد. این یك مسأله
است. اما یك وقت [در مقام مقایسه ] تقدم مكانی و تقدم زمانی می گوییم: «در تقدم
بودن، تقدم زمانی مقدم است بر تقدم مكانی» ؛ یعنی در اینجا هم نحوی تشكیك در
كار است. این خودش مسأله جدیدی است كه باید حل كنیم.