بسم اللّه الرحمن الرحیم
فصل 3
فی أنّ الحدوث الزمانی هل هو كیفیة زائدة علی وجود الحادث؟ [1]
فصل سوم تحت این عنوان است: «آیا حدوث زمانی
[2]كیفیتی است زائد بر وجود
حادث؟ » ، و فصل چهارم تحت این عنوان است: «آیا حدوث، علت حاجت به علت
است یا امكان؟ » و بعد هم «آیا حدوث، علت احتیاج به هیچ علتی نیست، نه علت
موجده و نه علت مُعدّه، یا اینكه حدوث، علت احتیاج به علت مُعدّه هست؟ » .
هیچ كدام از این دو فصل، مهم و مفید نیست خصوصا با توجه به اینكه مطالبی
كه در اینجا گفته اند، مكرر در خود این كتاب گفته شده. من خلاصه ای از این دو
فصل را عرض می كنم تا برسیم به بحث تقدم و تأخر، كه در آنجا مطالب مهمتری
هست.
مجموعه آثار شهید مطهری . ج12، ص: 736
[1] - . اسفار ج 3، ص 250 مرحله 9، فصل 3.
[2] - . البته ایشان حدوث زمانی را مطرح كرده اند، ولی در حدوث ذاتی هم می شود این حرف را زد.