بسم اللّه الرحمن الرحیم
فصل 5
فی حقیقة السرعة و البطؤ و أنّهما لیسا بتخلّل السكون [1]
در این فصل و فصل بعد و همچنین در چند فصل بعدتر بحثهایی درباره سرعت و بطؤ
مطرح می شود. می دانیم كه هر حركتی اعم از حركت أینی، وضعی، كمّی و كیفی،
متصف به سرعت و بطؤ می شود. وقتی دو حركت را در مقایسه با یكدیگر در نظر
بگیریم می بینیم كه ممكن است از نظر سرعت و بطؤ مساوی باشند و یا اینكه یكی
سریع تر و قهرا دیگری بطی ءتر باشد.
سرعت را می توان این طور تعریف كرد: سرعتِ یك حركت نسبت به حركت
دیگر یعنی اینكه [حركت اول ] مسافتی برابر با مسافت حركت دوم را در زمان
كمتری طی می كند. یا به تعبیر دیگر: حركت سریع، در زمان مساوی با زمان حركت
بطی ء، مسافت بیشتری طی می كند. یعنی اگر مسافتها را مساوی فرض كنیم زمانِ
سریعْ كمتر از زمان بطی ء است، و اگر زمانها را مساوی فرض كنیم مسافتی كه سریع
مجموعه آثار شهید مطهری . ج12، ص: 416
طی می كند بیشتر از مسافتی است كه بطی ء طی می كند. این امر واضحی در باب
حركت است.
[1] - . اسفار ج 3، ص 197 مرحله 8، فصل 5.