بسم اللّه الرحمن الرحیم
فصل 13
فی تحقیق مبدأ الحركة القسریّة [1]
بحث درباره مبدأ حركتهای قسری است؛ یعنی درباره این كه علت محرك در
حركتهای قسری چیست؟ علی الظاهر دو اصطلاح «حركت طبعی» و «حركت
قسری» مستحدث در میان مسلمین است و در زمان ارسطو نبوده است؛ چون آنچه
كه این آقایان آن را حركت قسری می دانند، ارسطو طوری توجیه می كرده كه چندان
فرقی با حركت طبعی نداشته است.
این بحث بحثی بسیار جالب و عالی است، مخصوصا اینكه در علم جدید
مسائلی مطرح شده (البته نه تحت عنوان حركت قسری، بلكه تحت عناوین
دیگری) كه با بحث حركت قسری، فوق العاده تلاقی پیدا می كند و از یك نظر توافق
پیدا می كنند و از نظر دیگر تخالف؛ یعنی از نظر واقعیت یك نتیجه می دهند ولی از
نظر تفسیر به دو گونه تفسیر می شوند.
مجموعه آثار شهید مطهری . ج12، ص: 504
[1] - . اسفار ج 3، ص 217، مرحله 8، فصل 13.