بسم اللّه الرحمن الرحیم
فصل 10
فی انقسام الحركة بانقسام فاعلها [1]
در اینجا سه فصل هست
[2]كه با توجه به اینكه مطالب مهمی ندارند و مرحوم آخوند
هم در آنها نظریه خاصی بیان نكرده اند بلكه همان حرفهای دیگران را با تغییر
فی الجمله ای آورده اند، مطالب آنها را به طور خلاصه عرض می كنیم تا برسیم به
فصل 13 كه از آنجا تا آخر این مرحله- مخصوصا دو فصل آخر- مباحث نسبتا
مفیدی بیان شده است.
در این فصل (فصل 10) كه درباره انقسام حركت به اعتبار فاعلش بحث
می شود، اگرچه ایشان می گویند «ما تا الان درباره اقسام حركت بحث نكرده ایم» ،
اما حق این است كه قبلا هم درباره اقسام حركت بحث كرده اند ولی اقسام حركت از
جنبه های دیگر؛ مثلا حركت به اعتبار مقولاتی كه در آنها واقع می شد
[3]اقسامی
مجموعه آثار شهید مطهری . ج12، ص: 484
داشت
[4]كه در مباحث گذشته ذكر شد.
اینجا می فرمایند: حركت به اعتبار فاعل
[5]تقسیم می شود به سه قسم و به
اعتباری چهار قسم: حركت طبیعی، حركت ارادی و حركت قسری، و به یك اعتبار
حركت بالعرض [هم اضافه می شود. ]
[1] - . اسفار ج 3، ص 211 مرحله 8، فصل 10.
[2] - . یعنی فصول 10، 11 و 12.
[3] - . یعنی به اعتبار ما فیه الحركة.
[4] - . این اقسام عبارت بودند از: حركت أینی، حركت وضعی، حركت كمّی، حركت كیفی و حركت
جوهری.
[5] - . یعنی ما عنه الحركة.