مرحوم آخوند می گویند: ما كه با اتكاء به برهان شیخ قائل به تخلل سكون شدیم این
برهان را در جایی جاری می دانیم كه دو حركت، طبیعی باشند؛ یعنی دو حركت
واقعی و حقیقی باشند كه شئ به حكم طبیعتش انجام می دهد. ولی در حركتهای
مجازی و بالعرض
[1]، ما قائل به تخلل سكون نیستیم. شیئی كه به حركت حقیقی به
طرف بالا می رود، از آن لحظه ای كه آن كوه به آن اصابت می كند با قوه و میل خود
برنمی گردد بلكه با قوه آن كوه برمی گردد و این حركت حركت بالعرض است. ما
تخلل سكون را بین دو حركت حقیقی لازم می دانیم، ولی بین یك حركت حقیقی و
یك حركت بالعرض و المجاز مانعی ندارد كه هیچ سكونی متخلل نشود. وقتی كه
این سنگ به طرف بالا می رود اگر كوهی به آن اصابت كند بدون تخلل هیچ سكونی
به طرف پایین برمی گردد.
مجموعه آثار شهید مطهری . ج12، ص: 482
مجموعه آثار شهید مطهری . ج12، ص: 483
[1] - . مثل حركت ما به تبع حركت كشتی یا حركت ما به تبع حركت زمین. حركت واقعی ما آن است كه ما با قوه درون خودمان محیط خودمان را عوض كنیم.