بسم اللّه الرحمن الرحیم
فصل 15
فی أن القوة المحركة الجسمانیة متناهیة التحریك [1]
در این فصل مبحثی طرح می شود كه از نظر خاصی دارای اهمیت است. ما باید اول
ببینیم وجهه نظر فلاسفه خودمان چیست و بعد مطلب را بررسی كنیم.
عنوان فصل این است: قوای محركه جسمانی متناهی التحریك اند؛ یعنی قوای
محركه ای كه در طبیعت وجود دارند، از نظر تحریك متناهی اند و در آنها امكان
اینكه حركتهای غیرمتناهی به وجود آورند نیست.
قبلاً گفتیم تحریك غیرمتناهی به سه صورت فرض می شود: شِدّی، عِدّی و
مُدّی. در فصل قبل در مورد تحریك غیرمتناهی شِدّی بحث كردیم و گفتیم امری
محال است. اما تحریك غیرمتناهی عِدّی به این معناست كه قوه ای منشأ حركتهایی
باشد كه عددا غیرمتناهی اند، و تحریك غیرمتناهی مُدّی به این معناست كه قوه ای
منشأ حركتی باشد كه الی الابد ادامه دارد. این آقایان می گویند: محال است كه قوای
مجموعه آثار شهید مطهری . ج12، ص: 628
طبیعی اثر غیرمتناهی ایجاد كنند.
[1] - . اسفار ج 3، ص 232 مرحله 8، فصل 15.