مبحثی كه مطرح شد راجع به این بود كه در هر جسمی باید مبدأ میلی وجود داشته
باشد و جسمی كه در آن هیچ قوه ای كه در آن جسم میل و كششی ایجاد كند نباشد،
وجود ندارد. گفتیم كه این مسأله ای است كه مبنای بسیاری از حرفهای قدمای
ماست. [اگر بخواهیم این مسأله را به بیانی دیگر مطرح كنیم می گوییم: ] جسم مطلق
وجود ندارد و هر جسمی كه وجود دارد نوع خاصی از جسم است؛ نوع خاص از
جسم، یعنی جسمی با یك قوه خاص، با یك صورت نوعیه خاص، و با یك مبدأ
خاص.
ولی علمای امروز این نظریه را قبول ندارند و اساس علمشان بر این است كه
اجسام در ذات خودشان جسم مطلق اند
[1]. این مطلب در جاهای زیادی نتایجی
می دهد كه إن شاء اللّه بعدا بحث می كنیم
[2].
مجموعه آثار شهید مطهری . ج12، ص: 562
در جلسات قبل دو برهان نقل كردیم و در هر دو هم خدشه و مناقشه كردیم و
معلوم شد كه این برهانها تمام نیست. البته اینكه این برهانها تمام نباشد، دلیل
نمی شود بر اینكه اصل مدعا نادرست باشد، بلكه باید ببینیم آیا می شود برهان
دیگری بر این مدعا اقامه كرد یا نه. بحث ما هنوز در برهان دوم و در مناقشاتی است
كه درباره این برهان هست. برای یادآوری، دوباره خود برهان را بیان می كنیم، بعد
می پردازیم به مناقشاتی كه باقی ماند.
[1] - . البته این به اصطلاح ماست، و الاّ آنها این طور تعبیر نمی كنند.
[2] - . این دو فصل آخر قابل توجه است و باید در آنها دقت كنیم.