حال ببینیم منشأ اختلاف جنسی دو حركت چیست؟ می گویند منشأ اختلاف جنسی
دو حركت، مسافت است؛ یعنی اگر مسافت دو حركت، مختلف باشد اصلا این دو
حركت متباین بالذات می شوند؛ یعنی اصلا در جنس الاجناس با یكدیگر شریك
نیستند؛ مثل اینكه یكی حركت كمّی باشد و دیگری حركت كیفی، یا اینكه یكی
حركت كمّی باشد و دیگری حركت أینی. (فرض بر این است كه أین و كم و كیف
مقولات مختلفی هستند و هیچ وجه مشتركی ندارند. ) این بحث هم تمام شد.
قبلا عرض كردیم كه این طرز بیان مطابق مبانی دیگران است و الاّ خود مرحوم
آخوند اگر بخواهد مته به خشخاش بگذارد باید اصلا بحث را روی «وجود» بیاورد
و وقتی بحث روی «وجود» بیاید اصلا چنین تعبیرهایی كه «وحدت شخصی وجود
و وحدت نوعی وجود و وحدت جنسی وجود به چیست؟ » معنی ندارد؛ این
تعبیرات مربوط به ابواب ماهیات است نه ابواب وجودات. البته همین حرفها را
می توان در باب وجود پیاده كرد ولی با تعبیراتی دیگر. خلاصه اینجا مرحوم آخوند
مطلب را مطابق تعبیرات قوم پیاده كرده است.
مجموعه آثار شهید مطهری . ج12، ص: 411