مرحوم آخوند وقتی می بیند روی مبانی قوم این مطلب قابل توجیه نیست، طبق
مبنای خودش جواب می دهد. ایشان می گوید: خود همین، دلیل است بر اینكه اگر
قوای طبیعی آنا فآنا متجدد نشوند اصلا اعراض ثابت هم نمی تواند وجود داشته
باشد. خلاصه، ایشان مسأله را برمی گرداند به حركت جوهریه و در واقع حرف
ایشان این است كه این ایراد بنا بر نظریه دیگران جواب ندارد و فقط بنا بر مبانی
ماست كه جواب دارد.
این، چهار ایراد و جوابهایش. این ایرادها و نقض و ابرام ها خیلی پر ارزش
نیست، گو اینكه اصل مطلب با اهمیت و ارزشمند است. ما این بحث را به آخر
برسانیم تا بعد راجع به اصل مطلب این فصل و فصل گذشته كه مطالب مهمی است،
بحث كنیم.
مجموعه آثار شهید مطهری . ج12، ص: 650