اتفاقاً یكی از چیزهایی كه باعث حیرت جهانیان شده است همین سرعت رشد مسلمین و به استقلال رسیدن مسلمانهاست كه قرآن تعبیر می كند: فَاسْتَوی عَلی سُوقِهِ روی پای خودش بایستد.

یكی از اروپاییها گفته است: اگر ما سه چیز را در نظر بگیریم آنوقت اعتراف خواهیم كرد كه در دنیا مانند محمّد صلی الله علیه و آله رهبری وجود نداشته است. یكی اهمیت و عظمت هدف. هدف بزرگ بود، زیر و رو كردن روحیه و اخلاق و عقاید و نظامات اجتماعی مردم بود. دوم قلّت وسایل و امكانات. از وسایل چه داشته است؟ همان خویشان نزدیك خودش با او طرف بودند. نه پولی داشت، نه زوری و نه همدستی.

یك نفر یك نفر افراد را به خود مؤمن ساخت و دور خود جمع كرد تا به صورت بزرگترین قدرت جهان درآمد. عامل سوم سرعت وصول به هدف بود، یعنی در كمتر از نیم قرن بیش از نیمی از مردم دنیا تسلیم دین او شدند و ایمان آوردند. آنوقت می بینید چنین رهبری در دنیا وجود نداشته است.

این است مقصود قرآن از این مثل كه می گوید: یُعْجِبُ اَلزُّرّاعَ متخصصین و دهقانها و كشاورزانِ انسانیت تا ابد در تعجب فرو می روند كه اینها چطور به این سرعت پیدا شدند و رشد كردند و روی پا ایستادند و میوه دادند؟ ! این مثل در خود قرآن مجید برای امت اسلام ذكر شده است.

اینجا یك سؤال می كنم: آیا مسلمانان صدر اول اختصاصاً باید این جور باشند و این خاصیت مال آنها بود یا خاصیت مال اسلام است؛ یعنی هر وقت و هرجا مردمی واقعاً اسلام را بپذیرند و به دستورات اسلام عمل كنند، همین خاصیت رشد و تزاید و تكامل و استقلال و روی پای خود ایستادن و دیگران را به حیرت و تعجب واداشتن را دارند؟ البته این خاصیت مال اسلام است نه مال مردم. این خاصیت مال ایمان به اسلام است، مال پیروی از تعلیمات اسلام است. اسلام نیامده است برایاینكه جامعه را متوقف كند، ملت مسلمان را وادار به درجا زدن كند. اسلام دین رشد است، دینی است كه نشان داد عملاً می تواند جامعه ی خود را به جلو ببرد. شما ببینید در چهار قرن اول اسلامی، اسلام چه كرده است! ویل دورانت در تاریخ تمدن می گوید: تمدنی شگفت انگیزتر از تمدن اسلامی وجود ندارد. پس اسلام عملاً خاصیت خودش را نشان داده است. اگر اسلام طرفدار ثبات و جمود و یكنواختی می بود، باید جامعه را در همان حد اول جامعه ی عرب نگاه بدارد. پس چرا تمدنهای وسیع و عجیب را در خودش جمع كرد و از مجموع آنها تمدن عظیم تری را به وجود آورد؟ پس اسلام با پیشرفت زمان مخالف نیست.