پرورش عقل و فكر و كسب استقلال فكری و مبارزه با اموری كه بر ضدّ
استقلال عقل است از قبیل تقلید از نیاكان، از اكابر و چشم پركن ها، از رفتار اكثریّت
و امثال اینها مورد عنایت شدید اسلام است.
پرورش اراده و كسب مالكیّت بر نفس و آزادی معنوی از حكومت مطلقه ی میلها
مبنای بسیاری از عبادت اسلامی و سایر تعلیمات اسلامی است. پرورش حسّ
حقیقت جویی و علم طلبی، پرورش عواطف اخلاقی، پرورش حسّ جمال و زیبایی،
پرورش حسّ پرستش، هر كدام به نوبه ی خود مورد توجّه عمیق اسلام است.