(منزل صادقی- شب هفتم)
1. در اینكه ازدواج و تشكیل خانواده برای ایجاد و پرورش تن
فرزند است شكی نیست، آیا بالطبیعه برای پرورش روح او هم هست
یا خیر؟
2. در زندگی جدید، یگانگی خانوادگی، كمی به سوی بیگانگی
كشیده شده است و این جهت روی اجتماع اثر گذاشته است، چرا؟
(ر. ك: مقاله ی دكتر نراقی در «نگین» شماره. . . تحت عنوان مشكلات
اجتماعی قرن ماظ) .
3. از نظر اسلام، زن و شوهری، پدری و مادری یك مسؤولیت
است و یك عبادت و امر مقدس است- ر. ك: ورقه های «مسؤولیت» .
4. كاملتر بودن نقش مادر از نقش پدر از لحاظ طبیعی
5. آیا بچه بزرگ كردن مثل جوجه واكردن ماشینی شده است و
مادر مسؤولیتی ندارد؟
6. موضوع علم اول، مهر اول، خلق و خوی اول، بغض اول، تنفر
اول، احترام اول و حتی لهجه ی اول.
پیشه ی اول كجا از دل رود
مهر اول كی ز دل بیرون رود
در سفرگر روم بینی یا خُتَن
از دل تو كی رود حبّ الوطن
خُلق كان با شیر رفت اندر وجود
كی توان آن را ز مردم واگشود
7. لذت مادری به موازات محبت مادری. تبلیغات سوء عصر ما
كه خانه زندان است. پس كتابخانه هم به دلیل كمتر بیرون رفتن زندان
است، و كارگاه نقاشی، و لذت فقط در ولوشدن در حاشیه ی خیابانها،
لولیدن میان مردان، پرسه زدن در سینماها و حتی كشتی گرفتن است و
جلد دوم . ج2، ص: 187
پای میز قمار نشستن. پشت میز اداره و دفتر اندیكاتورنویسی چه
هنری است؟
8.
انظروا من یرضع اولادكم فان الولد یشبّ علیه. لاتسترضعوا
الحمقاء فان اللبن یعدی.
9. شرافت مقام مادری از لحاظ آدم سازی. تقسیم كارها به فنون
و مشاغل، [و تقسیم ] فنون به آنچه سر و كاری با جمادات و یا
حداكثر با نباتات یا حیوانات [دارد] و آنچه با انسان خصوصاً روح
انسان [سرو كار دارد. ]
10. مادری از لحاظ آدم سازی، مشاركت با وظیفه ی انبیاست.
11. شرایط تربیت اولاد:
الف. مساعدبودن محیط خانوادگی
ب. اعتدال در محبت
ج. مراقبت مبصرات و مسموعات
د. احتراز از وعده ی دروغ
هـ. قهرمان پرستی نه مظلوم پرستی و نه ستمگرپرستی
و. طرز جوابگویی صادقانه و راهنمایانه در پاسخ سؤالات
ز. احترام كودك و ترك تحقیر او
ح. عدالت میان اولاد
ط. نام نیك گذاشتن روی طفل
ی. آزادی دادن در حد اعتدال و از جمله در انتخاب شغل با
رعایت جنبه ی استعداد ذاتی و ارشاد او
12.
اكرموا اولادكم و احسنوا ادابهم یغفرلكم.
13. هدیه و تحفه برای فرزندان و ابتدا به دختران
14. دو ركن اساسی در تربیت فرزندان: یكی علم و رموز دقیق
روانشناسی و دیگر محبت و عاطفه ی شدید. در قدیم علم نبود، در
جدید عاطفه [نیست. ]
15. پدر و مادر جاهل فرزند را یا ترسو و ضعیف در اثر
تخویفها، یا لوس و نُنُر در اثر محبتها و نوازشهای بیجا و یا حَقود در
جلد دوم . ج2، ص: 188
اثر بی عدالتی، یا وهم پرست در اثر افسانه های شاخدار، یا
دوشخصیتی در اثر تناقض قول و عمل، و یا در اثر توهین والدین به
یكدیگر او را بی تربیت و یا مظلوم پرست، و یا در اثر جواب ندادن به
سؤالات، او را خمود و جامدالفكر، در اثر احترام نگذاشتن به
شخصیت، او را تحقیر شده و بی عقیده و بی اعتماد به خود بار
می آورند.
16. پدر باید مظهر عظمت و شخصیت باشد نه ابوالهول- داستان
«كَلّ لسانی و قلّ بیانی، كأن سیّداً یرعانی» .
17. اعلامیه ی حقوق بشر: خانواده ركن طبیعی و اساسی اجتماع
است و حق دارد از حمایت جامعه بهره مند شود.
18. دو عاملی كه به قلب حیات خانوادگی زده است: ماشین و
زندگی ماشینی، و دیگر افكار خطرناك
19. آثار سقوط خانواده درعصر حاضر:
الف. محرومیت زوجین از صفای خانوادگی
ب. محرومیت فرزندان از كانون پرمهر خانوادگی
ج. محرومیت اجتماع از آثار محبتهای خانوادگی
د. تنفر از ازدواج و شیوع فراوان زنا و پیدایش ولدالزنا، سقط
جنین
ح. ازدیاد طلاق
ط. تنفر از مادری
ی. جنایات وحشتناك
20. فلسفه ی زندگی خانوادگی:
الف. مشخص بودن نسبها
ب. صمیمیت دو انسان
ج. كانون مناسب برای پرورش روح فرزند
د. فراموشخانه ی مرد نسبت به رنجهای روز و بلكه كانونِ
ساختنِ روح مرد