درالامام الصادقجلد 1، صفحه ی 38 می نویسد: یك نوبت منصور خواست امام را از نظر اینكه خیال قیام دارد یا ندارد آزمایش كند.

مردی به نام ابن مهاجر را خواست و پولی به او داد و گفت: به مدینه برو و عبداللّه بن الحسن و جعفر بن محمد را ملاقات كن و به آنها بگو من مردی غریب از اهل خراسانم و از شیعیان شما هستم، گروهی از شیعیان شما مرا. . . [1] 1. حوزه ی امام صادق و ابتدای حوزه ها از آن عصر. حوزه های امروز امتداد آن حوزه است. .

2. جنگ عقاید و جنگ ایدئولوژیك در آن عصر و جبهه ی علمی و فرهنگی اسلامی، احتجاجات و استدلالات عالی با دهریین.

3. تاریخ معاصر آن حضرت.

4. سكوت و ترك قیام و بی اعتنایی به نفس زكیه و بی اعتنایی به نامه ی ابوسلمه ی خلاّل (وزیر آل محمد) و تخطئه ی روش زید (احیاناً) .

5. دو نهضتی كه اثرش باقی است: نهضت سیفی و خونین و سرخ حسینی و نهضت فكری قلمی صادقی، بلكه امام صادق دو جبهه را اداره می كرد. .

6. حوادث سیاسی و حوادث اجتماعی و پیچیدگیها و ابهامهای فكری و روحی در عصر امام صادق و جهاد در جبهه ی جنگ عقاید.

7. نهضت فكری و علمی عظیم آن عصر و پیدایش نحله ها و مذهبهای اعتقادی و عملی، كلامی، فقهی.

8. احتجاجات عبدالكریم بن ابی العوجاء و ابوشاكر دیصانی و ابن المقفع و جعد بن درهم و زندیق مصری و طبیب هندی.

9. سؤال و جواب عمرو بن عبید و واصل بن عطا در كلام با امام.

10. سؤال و جواب فقهای عصر نظیر ابوحنیفه و مالك و سفیان و قتاده.

11. سؤال و جواب مفسران مثل قتاده و غیره.

12. سؤال و جواب متصوفه مثل سفیان ثوری و غیره (ایضاً یهود، نصاری، مجوس، مانویه، ایضاً خوارج) .

13. اعتراف به رسمیت شیعه برای این است كه شیعه دارای فرهنگی عمیق و كتب نفیس است كه همه مولود ایمان و شور مذهبی است و اتهام سیاسی به آن نمی چسبد. پس به رسمیت شناختن امروز شیعه مولود طرز كار آن روز امام صادق است. .

14. جبهه ی سیاسی و شكل نو از جهاد.

15. مشابهت عصر ما با عصر امام صادق و عصر امام حسین.

16. از تقوا و عبادت اصحاب امام و اخلاصی كه به امام داشتند، عمق تأثیر و نفوذ مكتب امام معلوم می شود. .

17. هر نهضت اجتماعی نیازمند به پشتوانه ای از نهضت فكری و علمی و فرهنگی و ایدئولوژیك است و اگرنه نظیر خوارج می شود و انقراض [پیدا می كند. ] این پشتوانه است كه این نهضت را حفظ می كند و نگهداری. .

18. اختلاف روش فقهی شیعه با مذهب رأی و قیاس و با مذاهب اهل حدیث.

19. عصر امام صادق عصر انعقاد نطفه ی فرهنگی و جهت فكری و اعتقادی بود. .

20. امام صادق و آگاهی به زمان خود.

21. احترام بیشتر امام از هشام بن حكم به علت اهل معقول بودن واهل دفاع از عقیده و ایمان بودن، برعكس عصر ما.

22. شیعه و فلسفه و حركت عقلی.

23. دو قیام جاوید، یكی سیفی و شمشیری و دیگر فرهنگی و قلمی كه تشیع و بلكه اسلام مدیون این دو قیام است و هركدام قیامها به دنبال خود آوردند. .

24. عصر عباسی از نظر سیاست، اقتصاد، فرهنگ، اجتماعی (اختلاط نژادها) .

از نظر سیاست: سیاست عمومی و نه عربی بنی العباس، حفظ تعادل میان نیروها، نیرنگ بازی و به جان هم انداختن، اتكا به نسب با پیغمبر و خلافت برحق نه انتخاب و مردم بلكه انتساب.

از نظر اقتصاد: توسعه و مبادلات عظیم.

از نظر فرهنگ: ترجمه ی آثار یونانی، هندی. . از نظر اجتماعی: اختلاط نژادها (غلبه ی عنصر فارسی، تركی) ، ایضاً جنگ عقاید، حریت عباسی در حدود

---