هر مكتب پیروان خود را با یك عنوان خاص مشخّص می كند. آن تئوری كه فی المثل تئوری نژادی است عنوانی كه پیروان آن مكتب را مشخّص می كند و به اعتبار آن عنوان آنها «ما» ی خاص می گردند فی المثل «سفید پوستی» است، هنگامی كه پیروان آن مكتب می گویند «ما» یعنی گروه سفیدپوستان. یا تئوری ماركسیستی كه تئوری كارگری است پیروان خویش را با عنوان «كارگری» مشخّص می كند و هویّت آنها و مشخّص آنها «كارگری» است، «ما» ی آنها «ما» ی «كارگری» است: ما كارگران و زحمتكشان. مذهب مسیح هویّت پیروان خود را در پیروی از یك فرد مشخّص می كند، گویی پیروان كاری به راه و یا به مقصد ندارند، تمام هویّت جمعی آنها این است كه مسیح كجاست كه آنجا باشند.

از جمله ی خصوصیّات اسلام این است كه هیچ عنوانی از قبیل عناوین نژادی، طبقاتی، شغلی، محلّی، منطقه ای و فردی برای معرّفی مكتب خود و پیروان این مكتب نپذیرفته است. پیروان این مكتب با عناوین اعراب، سامیها، فقرا، اغنیا، مستضعفان، سفیدپوستان، سیاه پوستان، آسیاییها، شرقیها، غربیها، محمّدیها، قرآنیها، اهل قبله و غیره مشخّص نمی شوند. هیچ كدام از عناوین مزبور ملاك «ما» و ملاك وحدت و هویّت واقعی پیروان این مكتبه به شمار نمی رود. آنجا كه پای هویّت مكتب و هویّت پیروان او به میان می آید همه ی آن عناوین محو و نابود می شود فقط یك چیز باقی می ماند. چه چیزی؟ یك «رابطه» ، رابطه ی میان انسان و خدا، یعنی اسلام، تسلیم خدا بودن. امّت مسلمان چه امّتی است؟ امّتی است كه تسلیم خداست، تسلیم حقیقت است، تسلیم وحی و الهامی است كه از افق حقیقت برای راهنمایی بشر در قلب شایسته ترین افراد طلوع كرده است. پس «ما» ی مسلمانان و هویت واقعی آنها چیست؟ این دین می خواهد چه وحدتی به آنها ببخشد و چه ماركی روی آنها بزند و زیر چه پرچمی آنها را گرد آورد؟ پاسخ این است: اسلام، تسلیم حقیقت بودن.

ملاك وحدتی كه هر مكتب برای پیروان خود قائل است راه بسیار خوبی است هم برای شناخت هدفهای آن مكتب و هم برای به دست آوردن دیدگاه آن مكتب درباره ی انسان و جامعه و تاریخ.