علمای قدیم نیز در یك جای دیگر به جسم نامحسوس برخورد كرده بودند. این را
هم باز ملاصدرا اثبات كرد و یك مقدارش را شیخ اشراق و دیگران اثبات كردند و
قبل از همه ی اینها در روایات اشاره به این مطلب آمده بود و آن مسأله ی جسم برزخی
است. جسم برزخی خودش یك حقیقت است. الآن همین جا هركدام ما كه
نشسته ایم جسم برزخی هم داریم ولی اكنون ما با این چشم دنیایی نمی توانیم ببینیم.
ما در یك شرایط خاصی ممكن است همان جسم برزخی خودمان را ببینیم در حالی
كه جدا از جسم مادی ماست. این افرادی كه در اثر عبادت و ریاضت می توانند بدن
مادی خود را خلع كنند و كنار بیندازند، بعد خودش را با آن جسم برزخی اش كاملاً
می بیند، این بدنش را هم می بیند.
آقای طباطباییِ ما نقل می كردند و در جایی نوشته اند كه استادشان آقای قاضی
كه مرد بسیار بزرگواری بوده- البته به ایشان كه شاگردش بوده گفته است؛ این
حرفها را به هركس كه نمی گویند- گفته بود یك وقتی كه خودم را در حال خلع بدن
دیدم این بدنم را نگاه كردم، در مقابل خودم بودم، دقت كردم دیدم كه یك خال
كوچكی اینجا هست. من تا آن وقت اصلاً این خال را ندیده بودم، یعنی در آینه كه
نگاه كرده بودم به عمرم متوجه این خال نشده بودم. در آن حال كه خودم را دیدم
متوجه وجود چنین خالی- كه قدری كمرنگ بوده- در بدن خودم شدم.
الآن در مسأله ی ارواح- كه امروز مسأله ی مهمی در دنیاست- نمی شود اینها را یك
امر كوچكی گرفت. مسأله ی مشاهده ی ارواح، خودش یك حقیقتی است. در درجه ی اول
اولیای دین این مطلب را گفته اند.
امیرالمؤمنین وقتی كه به وادی السلام نجف تشریف بردند، خواستند اندكی
بنشینند. برخی گفتند فرش بیاورید. فرمود: نه، روی زمین می نشینیم. بعد فرمود:
شما چه می دانید! الآن اینجا غلغله ی ارواح است، شما خیال كرده اید كه چیزی
نیست؟ ! خود آن ارواح وقتی كه در این عالم ظاهر می شوند با یك جسم ظاهر
می شوند.
حتی در وقتی كه انسان در خوابْ خودش را می بیند كه حركت می كند، این
اشتباه است كه بگوییم خیال می كند؛ آن خیال نیست. از این نظر كه خیال می كند
همین بدن است كه حركت كرده، خیال است. اما از نظر اینكه واقعاً یك بدنی را در
مجموعه آثار شهید مطهری . ج26، ص: 780
حال تحرك می بیند، خیال نیست واقعیت است. خیال می كند آن بدنی كه در حال
حركت است همین بدنی است كه خوابیده؛ در حالی كه آن بدنی كه خوابیده، همین
جا خوابیده؛ روح با یك بدن دیگر در حال حركت است.
اینقدر این مسأله در عالم شواهد دارد كه الی ماشاءاللّه. اولاً یك مطلبی را
همین قدر كه قرآن گفت هست ما می گوییم هست، یعنی بهترین دلیل برای ما خود
قرآن است. همین قدر كه قرآن گفت [جن ] موجودی [است ] كه ماده ی حیاتی او آتش
است، و موجودی است زنده و دارای مرگ و حیات و بعث و حشر، و موجودی است
مكلّف مانند انسان، و موجودی است كه مانند انسان افراد مؤمن و افراد غیر مؤمن
دارد، و موجودی است كه زن و مرد دارد توالد و تناسل دارد ولی دیده نمی شود،
برای ما كافی است چون قرآن گفته است. ولی افرادی كه به نظرشان كمی عجیب
می آید و حس و محسوسی هستند، می گویند مگر آدم چیزی را كه به چشم خودش
ندیده می تواند قبول كند؟