نكته ی دیگر: می گوید من به مردم نوید دادم، آثار خیر ایمان مردم در همین دنیا را به
آنها بازگو كردم. این خودش تبلیغ را نشان می دهد. گاهی ما اشتباه می كنیم و این
اشتباه ناشی از اشتباهات دیگران است و بیشتر از مسیحیها به ما رسیده است.
برتراند راسل، فیلسوف معروف زمان ما- كه چند سال پیش فوت كرد و خیلی پیر
بود و یك آدم لامذهبی بود و بیشتر ضد كلیسا بود و عجیب ضد كلیسا بود- تعبیر
جالبی دارد، می گوید كلیسا به مردم می گوید: شما مجبورید از میان دو بدبختی یكی
را انتخاب كنید: یا باید بدبختی دنیا را انتخاب كنید تا در آخرت خوشبخت باشید،
یا اگر بدبختی دنیا را انتخاب نمی كنید و می خواهید در دنیا خوشبخت باشید پس
بدبختی بزرگتر را در آخرت تحمل كنید. بعد می گوید من چنین خدایی را قبول
ندارم كه برای بشر تحمل یكی از دو بدبختی را فرض كرده باشد؛ چرا؟ حالا كه بشر
را خلق كرده مگر امكان ندارد كه بشر به هردو خوشبختی برسد، كه خدا بگوید: تو
اگر خوشبختی آخرت را می خواهی حتماً باید به قیمت بدبختی دنیا آن را بگیری، و
اگر خوشبختی دنیا را می خواهی به قیمت بدبختی آخرت باید بپذیری. اگر این جور
است من اساساً خدا را قبول ندارم.
شاید منطق خیلی از ما همین باشد كه ای مردم! یكی از دو بدبختی را اجمالاً
باید بپذیرید، خدا حاضر نیست كه ببیند شما هر دو خوشبختی را دارید. این ضد
تعلیمات انبیاست. نمی خواهم بگویم ضد تعلیمات فقط قرآن است؛ ضد تعلیمات
انبیاست از جمله خود عیسی مسیح.
مجموعه آثار شهید مطهری . ج26، ص: 761
امیرالمؤمنین در نهج البلاغه می فرماید: ان المتقین ذهبوا بعاجل الدنیا و اجل
الاخرة
[1] متقین، هم سعادت دنیا را می خواهند هم سعادت آخرت را.
اشتباه این است كه ما خیال می كنیم گناهان به دلیل اینكه سعادت دنیاست گناه
است، به عبارت دیگر به دلیل اینكه سعادت است گناه است ولی سعادت دنیا، در
صورتی كه اساس این منطق در اسلام بر این است كه گناه فقط به دلیل اینكه بدبختی
است گناه است. البته میان خوشبختیِ در دنیا و تسلیم لذتهای فوری شدن باید
تفكیك كرد.
شخصی بود، یك نسبت خیلی دوری هم با ما داشت، در جایی زمینهایی تهیه
كرده بود و زراعت و كشاورزی می كرد. با من همسن بود. خیلی قوی و چالاك و
بلكه پهلوان و اصلاً قهرمان بود. بعدها چون پول هم پیدا كرده بود افتاد دنبال عیاشی
و شرابخواری. در این سه چهار سال اخیر به یك وضعی افتاد كه اطبا هم می گفتند
اثر شرابخواری زیاد است. بعد رفت در امریكا چقدر پول خرج كرد و حالا تازه
برگشته است. البته این اواخر ادعا كردند كه توبه كرده و وقتی به مشهد می رود حرم
می رود و نماز می خواند. ولی بالاخره این عیاشیها [نتیجه اش این است. ] مگر هر
عیاشی برای انسان خوشبختی است؟ چهار صباح انسان عیاشی كند بعد به یك
چنین عواقبی گرفتار بشود!
اگر شراب را منع كردند نه از باب این است كه تو را به سعادت می رسانده، بلكه
از باب اینكه در همین دنیا هم تو را بدبخت می كند. قمار اگر حرام است نه اینكه
چون تو را در دنیا خوشبخت می كند حرام است، بلكه چون در دنیا هم تو را بدبخت
می كند. هرگناهی به این دلیل گناه است كه انسان را از نظر جسمی یا روحی، فردی
یا اجتماعی بدبخت می كند. غیبت چرا حرام است؟ چون تخم كینه پاشیدن در مردم
و اجتماع است. جامعه اگر جامعه ی غیبت كن شد و همه دشمن یكدیگر شدند، به فرد
هم دیگر خوش نمی گذرد. تهمت زدن برای چه حرام است؟ دروغ گفتن برای چه
حرام است؟ و هر گناهی را كه شما در نظر بگیرید به دلیل اینكه بدبخت كننده است
حرام است نه به دلیل اینكه خوشبخت كننده ی در دنیاست و خدا مضایقه دارد
- العیاذ باللّه- كه بنده اش هم در دنیا خوشبخت باشد هم در آخرت. اگر واقعاً
مجموعه آثار شهید مطهری . ج26، ص: 762
خوشبختی دنیا باشد خوشبختی آخرت هم هست. خوشبختی واقعی خوشبختی دنیا
و خوشبختی آخرت هردوست، با همدیگر توأم است.
این است كه ما می بینیم این مبلّغ بزرگ، این شیخ الانبیاء، نوح نمی آید به مردم
بگوید كه ای مردم! از ایندو یكی را انتخاب كنید؛ برعكس، می گوید این راهی كه من
می گویم اگر آن را پیش بگیرید نه تنها آن عذابهایی كه در كمین شماست نخواهد
آمد، نعمتهای خدا از زمین و آسمان به شما رو می آورد. منطق قرآن این گونه است.
وَ
لَوْ أَنَّ أَهْلَ اَلْقُری آمَنُوا وَ اِتَّقَوْا لَفَتَحْنا عَلَیْهِمْ بَرَكاتٍ مِنَ اَلسَّماءِ وَ اَلْأَرْضِ [2] اگر مردم
اجتماعات و جماعتها، مردم قریه ها [و به طور كلی ] مردم ایمان و تقوا را پیش
بگیرند بركتها را از بالا و پایین بر اینها فرو می ریزیم، درهای بركتها را از آسمان و
زمین به روی آنها می گشاییم. قرآن می گوید اگر ایمان و تقوا داشته باشید خدا
ثروت و قدرت هم به شما می دهد.
وَ لا تَهِنُوا وَ لا تَحْزَنُوا وَ أَنْتُمُ اَلْأَعْلَوْنَ إِنْ كُنْتُمْ
مُؤْمِنِینَ [3].
پس بسیار غلط است كه كسی در منطق تبلیغ خودش به آن شكل كلیسایی- به
قول راسل- سخن بگوید كه چاره ای نیست، یكی از این دو بیچارگی را باید متحمل
شد: یا باید در دنیا بدبخت بود یا در آخرت؛ این كه خیلی سخت است كه انسان
برای چهار روز دنیا بیاید بدبختی آخرت را متحمل بشود، پس چند روز [دنیا را با
بدبختی می گذرانیم! ] خیر، تقوا را باید داشت نه بدبختی. تقوا داشتن یعنی تحمل
محرومیتهای كوچك در همین دنیا برای [گریز از] محرومیت بزرگتر در همین دنیا،
به این معنا كه انسان اگر دورنگر نباشد نمی تواند در همین دنیا انسان باشد. ولی این
معنایش تحمل بدبختی نیست؛ عین خوشبختی است.
[1] . نهج البلاغه، نامه ی 27 [به این صورت: وَ اعْلَموا عِبادَ اللّهِ! اَنَّ الْمُتَّقینَ. . . ]