نكته ی دیگر این است: بعد نوح كه از اكثریت مردم خودش مأیوس می شود، با خدای
خود راز و نیاز می كند: خدایا من چنین كردم چنین گفتم. قرآن همان راز و نیازهای
نوح با خدا درباره ی قومش را بازگو می كند. این برای آن است كه نكاتی كه در گفته ی
نوح بوده است نكات آموزنده ای است و از این جهت قرآن تكرار می كند كه برای ما
هم درس باشد. انسان با خدای خودش همه جور حرف می زند و همه چیز را باید در
میان بگذارد؛ ولی اینكه قرآن برای همه ی مردم نقل می كند برای آن نكاتش است.
اولاً نوح به عنوان یك مبلّغ دین نشان می دهد كه چگونه آدمی بوده و در واقع
یك مبلّغ دین چگونه باید باشد. می گوید خدایا من شب و روز مردم را خواندم و از
پا نایستادم. این «شب و روز، پی درپی» آن پیگیری یك نفر داعی الی اللّه و
دعوت كننده ی به دین را نشان می دهد. این تأییدی است كه قرآن دارد می كند؛ یعنی
ببینید! نوح اینچنین بوده است. لجاج آن مردم در حدی بوده است كه انگشتها را در
گوششان می كردند كه نشنوند، رداهایشان را به سرشان می كشیدند كه چشمشان هم
به قیافه ی نوح نیفتد. با همه ی اینها می گوید: خدایا! من انواع رنگها و شكلها را در تبلیغ
به كار بردم. گاهی علنی، بلند، به صورت سخنرانی، بالای مثلاً تپه ها می رفتم داد
می كشیدم و برای عموم مردم اعلام می كردم:
دَعَوْتُهُمْ جِهاراً. این یك نوع تبلیغ است
كه اثر مخصوص به خود دارد. ولی یك وقت هم هست كه افرادی را به طور
مجموعه آثار شهید مطهری . ج26، ص: 757
خصوصی باید رفت دید و دردهای آنها را به طور خصوصی دریافت كرد و این
دعوت خصوصی گاهی اثری می بخشد كه دعوتهای عمومی نمی بخشد.
ثُمَّ إِنِّی أَعْلَنْتُ
لَهُمْ وَ أَسْرَرْتُ لَهُمْ إِسْراراً به هر دو گونه رفتار كردم، علنی و جهار، و سرّی و خصوصی.
می رفتم افراد را می دیدم، در كنارشان می نشستم، با آنها حرف می زدم، به طور
خصوصی درد دل می كردم. این كار را هم كردم، چون گاهی این كار اثری دارد كه آن
دعوتهای علنی و عمومی ندارد.