جنگ بدر اگرچه از نظر حجم، جنگ خیلی كوچكی است- كه صد و سیزده نفر از
مجموعه آثار شهید مطهری . ج26، ص: 590
یك طرف و هزار نفر از طرف دیگر بودند و قریش كه كشته زیاد دادند هفتاد نفر
كشته دادند- ولی خیلی جنگها هست كه یك یا دو میلیون نفر كشته می دهد اما در
مسیر تاریخ جهان تأثیری ندارد، و یك جنگ هست كه تعداد همه ی افرادی كه با هم
برخورد كرده اند به هزار و پانصد نفر نمی رسد و همه ی كشته هایش هم بیشتر از هشتاد
نفر نیست اما مسیر تاریخ را عوض كرده است؛ و جنگ بدر چنین جنگی بود. یك
خصوصیت بدر این است كه این هفتاد نفر كه كشته شدند، بیشتر همین خرطوم دارها
بودند، یعنی سران قریش بودند، همینها كه به تعبیر قرآن دماغشان دیگر دماغ نبود،
خرطوم فیل بود. و همین بود كه پشت كفار قریش را شكست. كسی مانند ابوجهل در
همین جنگ كشته شد، عتبة بن ربیعه در همین جنگ كشته شد، شیبة بن ربیعه در
همین جنگ كشته شد، ولید بن عتبه در همین جنگ كشته شد. خلاصه خرطوم
قریش در اینجا داغ شد یا [داغ ] زده شد.