ضَرَبَ اَللّهُ مَثَلاً لِلَّذِینَ كَفَرُوا اِمْرَأَتَ نُوحٍ وَ اِمْرَأَتَ لُوطٍ كانَتا تَحْتَ عَبْدَیْنِ مِنْ عِبادِنا
صالِحَیْنِ. قرآن در آخر این سوره دو مثَل ذكر می كند كه خیلی معنی دارد و خیلی
آموزنده است. در آغاز این سوره عرض كردم كه ابتدا به نظر نمی رسد كه سوره ی
تحریم یكی از سوره هایی باشد كه صددرصد به نفع شیعه و علیه معتقَدات اهل
مجموعه آثار شهید مطهری . ج26، ص: 475
تسنن باشد و كمتر به این سوره استدلال می كنند، در صورتی كه این سوره در این
جهت عجیب سوره ای است.
در اول سوره خواندیم:
وَ إِذْ أَسَرَّ اَلنَّبِیُّ إِلی بَعْضِ أَزْواجِهِ حَدِیثاً. داستان از اینجا
شروع شد كه پیامبر اكرم صلّی اللّه علیه به بعضی از همسران خود رازی را گفت و او
افشا كرد. بعد یكمرتبه در آیه ی چهارم به جای یك نفر، از دو نفر سخن به میان
می آورد:
«إِنْ تَتُوبا إِلَی اَللّهِ فَقَدْ صَغَتْ قُلُوبُكُما» اگر توبه كنید، باید هم توبه كنید كه
دلهای شما منحرف شده است. گفتیم نمی فرماید اگر توبه كنید خدا توبه را قبول
می كند؛ البته اگر توبه كنند خدا توبه را قبول می كند ولی اگر بفرماید چنانچه توبه كنید
خدا قبول می كند، لسانْ لسان مهر و محبت است. وقتی می فرماید اگر توبه كنید باید
هم توبه كنید كه خیلی كارتان خراب است، لسان لسان خشونت است.
پس خود آیات نشان می دهد و تاریخ هم نشان می دهد كه دو نفر از همسران
پیغمبر بودند كه پیغمبر اكرم را آزار دادند، آزاری كه گناهی بزرگ شمرده می شود،
در حدی كه خداوند دعوت به توبه می كند. گفتیم از نظر تاریخ و حدیث، شیعه و
سنی اتفاق نظر دارند كه این داستان مربوط به عایشه و حفصه است و در این بحثی
نیست. سوره كه می خواهد تمام شود، قرآن فقط دو مثل ذكر می كند و دیگر حرفی
نمی زند:
«ضَرَبَ اَللّهُ مَثَلاً لِلَّذِینَ كَفَرُوا» خدا مثلی برای كافران می آورد، یا مثلی در
مورد كافران می آورد (كلمه ی «كفر» را هم به كار برده است) . چه كسی را مثل
می آورد؟ دو زن را مثل می آورد. آیا ذكر دو زن در اول سوره، با دو زن در آخر
سوره، حساب نشده است؟ خدا از دو زن در اول سوره انتقاد می كند و در آخر سوره
مثَل می آورد از دو زن ناصالح كه همسر دو مرد صالح بودند. آیا این بازگشت به اول
سوره نیست كه تعجب نكنید اگر پیامبر، بنده ی صالح خدا، دو همسر ناصالح داشته
باشد. آیا این نمی تواند اشاره به آن باشد؟ اگر نگوییم صریح است قطعاً اشاره است.
خدا در مورد كافران (یا برای مردمان كافر) مثلی ذكر می كند؛ یكی زن نوح و
دیگر زن لوط كه هر دو تحت حباله ی دو بنده ی صالح ما بودند. از آن پیامبران به عنوان
دو بنده ی صالح یاد می كند. «بنده ی صالح» به نظر ما كوچك می آید. اگر می فرمود دو
پیغمبر، این قدر ارزش نداشت كه فرمود دو بنده ی صالح؛ چون پیامبری منصب است و
«عبدین صالحین» نشانه ی بندگی است و پیغمبران بیشتر دوست دارند كه آنها را عبد
بنامند تا رسول؛ بنده ای كه خدا عبودیت او را اعتراف می كند.
«فَخانَتاهُما» این دو زن به شوهران خویش خیانت ورزیدند. البته اینجا مقصود
مجموعه آثار شهید مطهری . ج26، ص: 476
از خیانت- العیاذ باللّه- فحشا نیست، این امر مسلّم است. به طور كلی خیانت را در
مورد عهد و امانت می گویند. اگر فحشا را هم می گوییم خیانت چون برخلاف پیمان
ازدواج است، ولی پیمانی كه میان همسران بسته می شود منحصر به پیمان ازدواج
نیست. زن و شوهری با یكدیگر قرار می گذارند، یكی سرّی به دیگری می گوید و
بعد می گوید این را فاش نكن ولی او فاش می كند؛ این می شود خیانت. اینها به
همسران خود خیانت ورزیدند؛ یعنی برخلاف پیمانی كه با همسران خود بستند
رفتار كردند.
«فَلَمْ یُغْنِیا عَنْهُما مِنَ اَللّهِ شَیْئاً» با اینكه اینها به شرف همسری دو مرد
بزرگ نائل آمده بودند، از این شرف همسری كاری ساخته نبود و به آنها گفته شد:
شما هم جزء داخل شوندگان آتش بفرمایید در آتش جهنم!