اعوذ باللّه من الشیطان الرجیم
هُوَ اَلَّذِی بَعَثَ فِی اَلْأُمِّیِّینَ رَسُولاً مِنْهُمْ یَتْلُوا عَلَیْهِمْ آیاتِهِ وَ یُزَكِّیهِمْ وَ یُعَلِّمُهُمُ
اَلْكِتابَ وَ اَلْحِكْمَةَ وَ إِنْ كانُوا مِنْ قَبْلُ لَفِی ضَلالٍ مُبِینٍ [1].
بسیاری از اشیاء عالم، بی نیاز از ساخته شدن هستند و همان گونه كه هستند بهترین
وضعی است كه باید داشته باشند. دریاها، اقیانوسها و كوهها اموری هستند كه
ساخته شده اند و انسان از اینها در همان وضعی كه هستند و ساخته شده اند استفاده
می كند و انسان باید همین وضع را حفظ كند و نگرانی ای اگر هست از تغییراتی است
كه انسان در وضع این امور می دهد. در عصر و تمدن جدید این مسأله مطرح است
كه در اثر پیشرفت عظیم ماشین، طبیعت دارد دگرگون و خراب می شود، جنگلها
آسیب می بینند، مقدار معتنابهی از گیاهان نسلشان قطع می شود. حساب كرده اند
چندین هزار نوع از حیوانات در اثر پیشرفت تمدن بشر نسلشان منقرض شده است.
مجموعه آثار شهید مطهری . ج26، ص: 266
رودخانه های عظیم، دریاها، دریاچه ها در اثر رفت و آمد زیاد كشتیها و در اثر
آلوده شدن به فضولات نفتی آلوده شده است و روزبه روز هم آلوده تر می شود. مثال
واضحترش هواست. هوا را باید انسان پاك نگه دارد ولی می بینیم كه هوا تدریجاً
بخصوص در شهرها و بالاخص در شهرهای بزرگ آلوده می شود به طوری كه در
شهرهایی نظیر تهران مسأله ی تنفس دچار مشكل شده است. اینها مسائلی است كه در
میان ما كمتر مطرح می شود؛ البته مطرح شده است و می شود ولی در دنیای به
اصطلاح پیشرفته جزء مسائل روز قرار گرفته است. این، بحث طویل و دامنه داری
است كه نمی خواهم وارد آن بشوم، مقصودم قسمت دیگری است.
ولی بسیاری از امور است كه لااقل برای استفاده ی بشر چنین است كه نیاز به
ساخته شدن دارد. اگر انسان بخواهد آن را در همان حالت اوّلی و طبیعی اش مورد
استفاده قرار دهد چندان قابل استفاده نیست؛ باید آن را ساخت آنگاه مورد استفاده
قرار داد. بعد از ساختن و قبل از ساختن، تفاوت قیمت آن بسیار زیاد است. مثلاً طلا
یك عنصر معدنی است ولی طلا به همان صورتی كه از معدن استخراج می شود برای
بشر خیلی قابل استفاده نیست. بشر با ابزارها، وسائل و عملیات زرگری طلا را
می سازد و به صورت زیورهای زنانه و سكه و اشیاء دیگر در می آورد. مثال، بیش از
حدی است كه بشود ذكر كرد. پشمی كه انسان از گوسفند می چیند، به صورتی كه در
طبیعت به دست می آید چندان ارزشی ندارد و قابل استفاده نیست. انسان ابتدا این
پشم را به شكلهای مختلف درمی آورد و بعد، از آن استفاده می كند. ساخته شده ی آن
چندین برابر ماده ی اوّلی خام ارزش دارد. حیوانها و گیاهها هم كم و بیش چنین
هستند. مقدمه را زیاد طولانی نمی كنم.
[1] . جمعه / 2. [نوار مربوط به تفسیر آیه ی اول در دست نیست. ]