یك زن و شوهر فقط با یكدیگر همكاری ندارند. دو شریك در یك مغازه مانعی
ندارد كه یكی كافر باشد یكی مسلمان، ولی ازدواج علاوه بر همكاری، همروحی
است. روح ازدواج این است كه یك زن و شوهر خواه ناخواه وحدت روحی پیدا
می كنند. در این صورت چگونه ممكن است كه یك مردی كه در روح خودش بعد از
توحید هیچ اصلی اصیلتر و شریفتر و محبوبتر از شهادت به رسالت رسول اكرم
مجموعه آثار شهید مطهری . ج26، ص: 226
نیست، آن اصلی كه با آن زندگی می كند، با یك شخصیتی، با یك زنی زندگی كند كه
- العیاذباللّه- اصلاً قرآن را قبول ندارد، پیغمبر را قبول ندارد و او را- العیاذباللّه- مرد
كذّابی می داند؛ بخواهد یك زندگی مشترك با چنین زنی تشكیل بدهد. این عملاً
نشدنی است؛ یا آن زن باید برگردد به این طرف، یا اگر او برنگردد این می رود به آن
طرف. بعد تكلیف بچه هایی كه پیدا می شوند چه می شود؟ آن زن بالأخره به یك
اصل دیگری معتقد است. آن زن هم خیر بچه ی خودش را می خواهد یا لااقل دلش
می خواهد آن بچه مطابق روح او تربیت شود و این مرد می خواهد این بچه مطابق
روح او تربیت شود. مرد چكار می كند؟ یا اصلاً بی تفاوت می ماند؛ بچه از آن طرف
می رود؛ [و یا بی تفاوت نمی ماند. ] اگر فرض كنیم مرد جدی باشد زن هم جدی
باشد، آن بچه ی بدبخت یكی از بدترین بچه ها خواهد شد؛ دو تربیت متناقض دائماً
وارد روح این بچه می شود؛ پدر می گوید این جور، مادر می گوید نه، دروغ می گوید،
این جور نیست، این جور است؛ مادر می گوید این جور، پدر می گوید نه، این جور
است.
این، حرف درستی نیست؛ و بعلاوه تاریخ نشان داده است
[1] كه ازدواجهای
مسلمانها با زنهای كتابیّه- چون اهل تسنن جایز می دانستند- عواقب وخیم برای
جامعه ی اسلامی به وجود آورده، خصوصاً كه این قضایا اغلب در میان طبقات متعین
(امرا، خلفا، فرماندهان سپاهها) یعنی مردمی كه نبض جامعه در دست آنهاست رخ
می دهد. زن در وجود مرد اثر فوق العاده می گذارد و اتفاقاً زنها در مردهایی كه دارای
فكر بلندتر و احساسات بیشتر هستند بیشتر مؤثرند تا در مردهای مثلاً دهاتی و
امثال آن.
یك حدیثی پیغمبر اكرم دارند كه این حدیث به قولی در حد اعجاز است: «اِنَّهُنَّ
یَغْلِبْنَ الْعاقِلَ وَ یَغْلِبُهُنَّ الْجاهِلُ» زنان بر عاقلان غلبه می كنند و جاهلان بر زنان غلبه
می كنند. جاهل یك آدمی است كه جز خشونت سرش نمی شود ولی آن كه دلی و
فكری و احساسی دارد بیشتر مغلوب قرار می گیرد.
آنوقت می بینید یك مملكت در اختیار یك خلیفه قرار می گیرد ولی آن خلیفه
روحش در دست یك زن مسیحی یا یهودی است. آن زن بعد عملاً در سرنوشت
مجموعه آثار شهید مطهری . ج26، ص: 227
یك جامعه ی اسلامی از یك سپاه دشمن بیشتر مؤثر واقع می شود؛ و تاریخ نشان داده
است كه این زنها در خلفای فاطمی مصر و خلفای اموی اندلس- كه با زنهای غیر
مسلمان ازدواج می كردند- فوق العاده اثر گذاشتند و این اثر گذاشتن آنها به نكبت و
بدبختی جامعه اسلامی منتهی شد. این كار منطقاً غلط است و از همین جهت است كه
ائمه ی اطهار به شدت با این مطلب مبارزه كردند، گفتند ازدواج با «كتابی» جایز
نیست، فقط ازدواج موقت جایز است؛ و مسلّم منظور از «ازدواج موقت» این است
كه در یك مواقعی ضرورت است، مثلاً جوانی است، می رود در یك كشور غیر
مسلمان؛ این كه با یك زن كتابیّه ازدواج موقت كند اولویت دارد بر اینكه عذب
بماند و به شكلی مثلاً به گناه بیفتد.
- [
نا مفهوم]
این در یك مواردی است ولی به طور كلی نمی شود این مطلب را اجازه داد.
این حرفی كه اهل تسنن می گویند گذشته از اینكه از جنبه ی ادلّه ی فقهی حرف نادرستی
است، منطقاً هم حرف نادرستی است، مخصوصاً شواهد تاریخی در این مطلب زیاد
است.
«
یا أَیُّهَا اَلَّذِینَ آمَنُوا إِذا جاءَكُمُ اَلْمُؤْمِناتُ مُهاجِراتٍ فَامْتَحِنُوهُنَّ » اگر زنان مؤمنه
هجرت كنند (مقصود زنان مؤمنه ای است كه شوهر دارند، اگرچه ظاهر آیه شامل غیر
آنها هم می شود) آزمایششان كنید. این مسأله ی آزمایش- عرض كردم- یكی از آن
جهت است كه زن تحت تأثیر جریانهای دیگر مانند- همان طور كه خود پیغمبر اكرم
فرمود- عشق به یك مرد مسلمان و امثال آن هم هست، و بعلاوه این خطر هست كه
این زن دروغ بگوید و در باطنش چیز دیگری باشد، خصوصاً اگر زیبایی ای داشته
باشد بعد می آید زن یك مرد مسلمان متنفذی می شود و بعد ممكن است در روح این
مرد مسلمان تأثیر كند. این است كه قرآن می فرماید بدون امتحان قبول نكنید.
بعد می فرماید این امتحان برای شماست نه برای خدا: «
اَللّهُ أَعْلَمُ بِإِیمانِهِنَّ » برای
این نیست كه بعد بیایید به خدا اطلاع بدهید كه این جور هست یا این جور نیست.
این برای شما كه انسانهایی هستید و احیاناً اشتباه می كنید لازم است.
«
فَإِنْ عَلِمْتُمُوهُنَّ مُؤْمِناتٍ » اگر دانستید و یقین كردید (البته علم عادی؛ علم مثل
مجموعه آثار شهید مطهری . ج26، ص: 228
آفتاب لازم نیست) و كشف كردید كه اینها واقعاً مؤمنه هستند و از روی ایمان
حقیقی آمده اند «
لا هُنَّ حِلٌّ لَهُمْ وَ لا هُمْ یَحِلُّونَ لَهُنَّ » نه اینها به آنها حلالند و نه آنها به
اینها حلالند. البته این تأكید است. ممكن است كسی بگوید اینها كه به آنها حلال
نیستند آنها هم به اینها حلال نیستند. ولی در عین حال، چون در یك مواردی ممكن
است كه تفكیك شود یعنی از یك نظر حلال باشد و از یك نظر دیگر حرام باشد،
برای یكی حلال باشد برای دیگری حرام باشد (البته آن، موردش اینجاها نیست)
[لذا به این صورت فرموده است. ]
[1]
. این از آن چیزهایی بوده كه من دلم می خواست دنبال آن بگردم، ولی خیلی تتبع می خواهد.