هذِهِ جَهَنَّمُ اَلَّتِی یُكَذِّبُ بِهَا اَلْمُجْرِمُونَ » این است آن جهنمی كه گناهكاران دروغ
می پنداشتند یعنی نسبت دروغ می دادند كه ای آقا دروغ است. دروغ دانستن غیر از
مجموعه آثار شهید مطهری . ج26، ص: 68
نسبت دروغ دادن است. [نسبت دروغ دادن یعنی ] دروغ دانستنی كه منشأش این
است كه انسان نمی خواهد فلان چیز راست باشد. این مطلب را مكرّر گفته ایم كه
گاهی انسان چیزی را تصدیق می كند چون دلش می خواهد راست باشد. چون دلش
می خواهد راست باشد می گوید راست است. یك چیزی را می گوید دروغ است
چون دلش می خواهد دروغ باشد. مثل اینكه گاهی می گوییم ان شاءاللّه دروغ است،
یعنی دل من می خواهد دروغ باشد؛ یا می گوییم ان شاءاللّه راست است، یعنی دل من
می خواهد راست باشد؛ در حالی كه دلبخواهی نیست. راست را آدم باید تصدیق
كند، خواه دل من بخواهد خواه نخواهد. دروغ را انسان باید دروغ بداند خواه دل من
بخواهد خواه نخواهد. «تكذیبها» یعنی دروغ نسبت دادن هایی كه منشأش این است
كه انسان نمی خواهد مطلب راست باشد؛ چرا؟ چون می خواهد گناه كند و دلش
می خواهد كیفری نباشد. چون دلش می خواهد كیفر نباشد می گوید این حرفها
چیست؟ ! یعنی با برنامه ی ما جور درنمی آید. این مطلب را خود قرآن بیان می كند. در
سوره ی قیامت- كه بعد ان شاءاللّه خواهیم رسید- می فرماید: «
لا أُقْسِمُ بِیَوْمِ اَلْقِیامَةِ. `وَ
لا أُقْسِمُ بِالنَّفْسِ اَللَّوّامَةِ. `أَ یَحْسَبُ اَلْإِنْسانُ أَلَّنْ نَجْمَعَ عِظامَهُ. `بَلی قادِرِینَ عَلی أَنْ نُسَوِّیَ
بَنانَهُ. `بَلْ یُرِیدُ اَلْإِنْسانُ لِیَفْجُرَ أَمامَهُ. `یَسْئَلُ أَیّانَ یَوْمُ اَلْقِیامَةِ» [1] انسان دلش می خواهد كه
در پیشاپیشِ خودش به فسق و فجور بپردازد؛ چون دلش این جور می خواهد
می گوید قیامت یعنی چه؟ ! یعنی این انكار بر اساس این میل است.
در این آیه هم می فرماید: «
هذِهِ جَهَنَّمُ اَلَّتِی یُكَذِّبُ بِهَا اَلْمُجْرِمُونَ » این است آن
جهنمی كه نسبت دروغ به آن می دادید «
یَطُوفُونَ بَیْنَها وَ بَیْنَ حَمِیمٍ آنٍ » در میان این
آتشها و آبهای جوشانی كه در اینجا وجود دارد در حال طواف و در گردش [به سر
می برند. ] عجیب این است: اینها را هم كه قرآن ذكر می كند باز می گوید: «
فَبِأَیِّ آلاءِ
رَبِّكُما تُكَذِّبانِ » . قرآن می خواهد بگوید كه این كیفر لازمه ی عمل است، جزء نظام
احسن عالم است، اگر نبود نعمت ناقص بود؛ یعنی آن فیض عام و جود عام
پروردگار اقتضا می كند كه به هر چیزی آنچه را كه استحقاق همان را دارد بدهد. بر
اساس كل عالم كه شما نگاه كنید، اینها چون روی حساب دقیق حكمت و عدل
است جزء آلاء پروردگار است كه اگر این نبود آن هم نبود؛ اگر بنا بود كه این یكی
مجموعه آثار شهید مطهری . ج26، ص: 69
نباشد آن یكی هم نبود. ایندو با یكدیگر پیوستگی دارند. و صلّی اللّه علی محمد و اله
الطاهرین.
مجموعه آثار شهید مطهری . ج26، ص: 70