عرض كردم كه قرآن بقای خودش را مدیون سه جهت است: یكی اینكه مطالبش
زبان فطرت انسان است؛ دوم اینكه با عباراتی فصیح و بلیغ بیان شده؛ و سوم اینكه
به نحوی آهنگ به آن داده شده كه قابل تلاوت آهنگین است. در مشهد آن اوایلی كه
ما طلبه بودیم مردی بود به نام سید محمد عرب كه قرآن می خواند و معروف بود.
وقتی ما او را دیدیم پیرمرد بود. قاری درجه ی اول بود و شاید نظیرش در هیچ جا پیدا
نمی شد. اوّلاً كه فنون تجوید را در حدّ اعلا می دانست و ثانیاً قرآن را با آهنگهای
مختلف می خواند. «حافظیان» كه الآن در مشهد است شاید تنها وارث مرحوم آقا
سید محمد است كه انواع قرائتهای او را بلد است. ( «حافظیان» معروف كه شاگرد
مرحوم آقا شیخ حسنعلی اصفهانی بوده و دعا می دهد، برادر بزرگتر اوست. ) وی
شاگرد همین مرحوم آقا سید محمد و قاری مسجد گوهرشاد بود و طلبه ها می رفتند
در یكی از غرفه های همان مسجد (كنار كفشداری) و قرائت قرآن یاد می گرفتند. (ما
آن وقت بچه بودیم و درواقع برای تماشای دیگران می رفتیم. ) او الآن هم هست.
عبدالباسط هم كه واقعاً اعجاز می كند. او مخصوصاً این جهت را خیلی خوب
درك می كند كه هر آیه ای را به چه آهنگی متناسب با خودش می تواند بخواند. مثلاً
مجموعه آثار شهید مطهری . ج26، ص: 728
آن «
یا اَیَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّه» [1] ای كه او می خواند آهنگش همان است، «
اِذَا الشَّمْسُ
كُوِّرَت» [2]ی كه او می خواند آهنگش همان است كه او می خواند. قرآن تنها كتاب
آسمانی است [كه آهنگ پذیر است. ] بدون شك اروپاییها در موسیقی از ما جلوتر
هستند؛ بیایند
تورات یا
انجیل و هر كتاب دیگری را پشت رادیوها بخوانند. هیچ
كتاب نثری قابل این جور خواندن نیست و این منحصر به خود قرآن است. «
وَلَقَدْ
یَسَّرْنَا الْقُرْانَ لِلذِّكْرِ فَهَلْ مِنْ مُدَّكِرٍ» ما قرآن را به صورت سهل و ساده درآوردیم، آیا
هست كسی كه مدّكر باشد، متّعظ باشد و این پند را بپذیرد؟
و صلّی اللّه علی محمّد و اله
الطاهرین.
مجموعه آثار شهید مطهری . ج26، ص: 729