یكی از نكات مهم و معارف بزرگ قرآن این مسئله است كه پیغمبر اكرم و به تعبیر
قرآن گروهی از مؤمنین- كه آن گروهی از مؤمنینِ این گونه جز كسانی در مقام
عصمت نمی توانند باشند- [شاهد امت هستند. ] خدا پیغمبر را «شاهد امت» نامیده
است، شاهدی كه در دنیا تحمل شهادت می كند و در آخرت ادای شهادت؛ یعنی او
حاضر و ناظر به افعال و اعمال امت است. همین طور كه ما می گوییم ملَكَین رقیب و
عتید ناظر و شاهد اعمال ما هستند، همیشه پیغمبرِ یك امت شاهد و ناظر بر اعمال
آن امت است، و این است كه در مسئله ی امامت گفته می شود كه شأن اصلی امام این
نیست كه در میان مردم ظاهر باشد و حكومت در دست داشته باشد كه اگر این شأن
را از او گرفته باشند دیگر امام نباشد و از امامت خلع شده باشد؛ بلكه، شأن اصلی
امام كه از آن این شأن نتیجه می شود [این است كه امام شاهد امت است ] یعنی با
وجود كسی كه در باطن و از نظر باطن شاهد بر همه ی امت است دیگر نوبت به كسی كه
مثل همه ی افراد امت است و مثل افراد دیگر امت خطاكار است نمی رسد كه او خلافت
و حكومت را در دست بگیرد.
این است كه قرآن در آن آیه می فرماید: «
یا اَیُّهَا النَّبِیُّ اِنّا اَرْسَلْناكَ شاهِداً» ما شما
را فرستاده ایم به عنوان شاهد و به عنوان گواه امت. این مسئله ی عرض اعمال- كه
خودش مسئله ای است كه بر پیغمبر یا امام عرض اعمال می شود- همان مفهوم
«شهادت» را می رساند. در آن آیه می فرماید: «
وَ قُلِ اعْمَلوا فَسَیَرَی اللّهُ عَمَلَكُمْ وَ
رَسولُهُ وَ الْمُؤْمِنونَ وَ سَتُرَدّون اِلی عالِمِ الْغَیْبِ وَ الشَّهادَةِ» [1]. این كه بعد می فرماید: «
وَ
سَتُرَدّون اِلی عالِمِ الْغَیْبِ وَ الشَّهادَةِ» یعنی خیال نكنید این شهادت برای این است كه
العیاذ باللّه خدا نمی داند، شاهدها باید بیایند به اطلاع او برسانند [و او] قاضیِ این
گونه است؛ خیر، این روی آن نظام نیست، این شاهدها هستند و تازه بازگردانده
می شوید به كسی كه خودش عالم بر غیب و بر شهادت و بر همه چیز است و اعلم
است از خود شما و از خود شاهدها بر این مطلب.
«
اِنّا اَرْسَلْناكَ شاهِداً» . پس یك شأن از شئون مقام رسالت شهادت است، تحمل
شهادت در دنیا و ادای شهادت در آخرت.
مجموعه آثار شهید مطهری . ج26، ص: 702