اساس دعوت پیغمبران عبور دادن مردم از به اصطلاح شهادت است به غیب ولی از
راه شهادت. البته كلمه ی «عبور دادن» اسباب اشتباه نشود. یكی از كارها و
اساسی ترین كارهای انبیا كه زیربنای همه ی كارهای دیگرشان است عبارت است از
ایجاد ایمان به غیب (
اَلَّذینَ یُؤْمِنونَ بِالْغَیْب) [1]. بشر با همان حواس حیوانی خودش
عالم را می بیند، همان طور كه حیوانات هم می بینند؛ رنگها را ما می بینیم، حیوانها هم
می بینند با اختلافهایی كه میان انسانها و حیوانها در دیدن رنگها هست. بعضی رنگها
را بعضی حیوانات نمی بینند، انسان می بیند. باز حیواناتی هستند كه ممكن است
بعضی رنگها را به شكلی ببینند كه ما نمی بینیم. بعضی صداها را حیوانات می شنوند و
ما نمی شنویم و به عكس؛ ولی به هر حال دیدن این عالم به این صورت كه الآن ما
داریم می بینیم یك چیزی است كه انسان و غیر انسان همه می بینند و این اسمش
می شود «شهادت» . پیغمبران برای این آمده اند كه انسانها را مؤمن به غیب بكنند،
یعنی غیر از این آشكار و بیان و ظاهر، نهانی هم هست، همه ی هستی و وجود در
همانچه كه شما به چشم می بینید و لمس می كنید، در محسوس و ملموس خلاصه
نمی شود، بلكه اساس عالم در غیب است، این شهادت یك ظهوری است از غیب. از
چه راه [مؤمن كنند؟ ] آیا از راه طرد كردن شهادت؟ بگویند این را رها كنید تا به
غیب برسید؟ یا نه، خود عالم شهادت آیه است، نشانه است، علامت است برای عالم
غیب؛ یعنی ما از همین عالم شهادت به عالم غیب پی می بریم. این است كه در تعبیر
مجموعه آثار شهید مطهری . ج26، ص: 673
قرآن همیشه كلمه ی «آیه» می آید. كلمه ی «آیه» رساترین كلمه ای است كه در این زمینه
می شد گفت. آیه را در جایی می گویند كه یك چیزی ماهیتش اشاره به جای دیگر
باشد. سر چهارراه ها یا سر كوچه ها و خیابانها می بینیم مثلاً یك فلش نصب
كرده اند، یك وقت فلش سفید در زمینه ی آبی است، این را كه شما نگاه می كنید
خودش اشاره است، می گوید راه از این طرف باز است، یا اگر سفید در زمینه ی قرمز
باشد علامت عبور ممنوع است. این را می گویند «آیه» یعنی چیزی كه وجودش
علامت است، اصلاً وجودش وجود علامتی است، اشاره به یك چیز دیگر است؛
یك مطلبی را دارد به ما می فهماند.
تفاوت یك نفر موحد و غیرموحد در این است كه غیرموحد وقتی كه به این
عالم نگاه می كند مثل این است كه یك بچه ی سه ساله یا یك آدم بی خبر از این علائم
قراردادی [به این علائم نگاه می كند. ] اگر یك آدم دهاتی كه به عمرش شهر را ندیده
و با مقررات راهنمایی و رانندگی آشنا نیست، بیاید سر كوچه آن فلش را ببیند از آن
چه می فهمد؟ فقط یك تابلویی می بیند، یك زمینه ی آبی و یك [رنگ سفید. ] برایش
معنی ندارد. آن دهاتیِ بی خبر از همه ی مقررات راهنمایی همان را می بیند كه شما
می بینید، چشم او با چشم شما یك چیز می بیند، دو چیز نمی بیند، چنین نیست كه
چشم شما از او بیشتر ببیند چشم او كمتر ببیند، ممكن است چشم او تیزتر هم باشد و
بیشتر هم ببیند، ولی برای او آن تابلو معنی ندارد، اما برای شما معنی دارد. یا خطی
كه روی كاغذ می نویسند، بچه كه آن را نگاه می كند همان را می بیند كه آدم بزرگ
می بیند ولی برای آدم بزرگ معنی دارد، هر حرفش، هر نقطه اش اشاره به چیزی
است ولی برای آدم بی سواد معنی و مفهوم ندارد. معنی، باطن است و لفظ ظاهر. آنجا
هم تابلو ظاهر است، آن مقصودی كه میان مردم قراردادی است معنی است.