بله، یك مطلب هست و آن این است كه بعضی این جور خیال كردند- حتی خود
داروین این جور خیال نكرد- كه یك سلسله قوانین طبیعی در زمینه ی تكامل
جانداران كشف كرده اند و همان قوانین طبیعی كافی است برای تكامل جانداران و
برای این كه این نظام موجود به وجود بیاید و دیگر لزومی ندارد اصلی
ماوراءالطبیعی، تدبیری ماوراءالطبیعی در كار باشد؛ چطور؟ قائل به اصولی شدند
(همان اصولی كه خود داروین هم ذكر كرد ولی البته با خصوصیات دیگری) : اصل
حبّ بقای ذات. در هر جانداری چنین علاقه ای هست. هر جانداری به موجب این
كه حبّ به بقای ذات دارد، در تلاش حفظ حیات خودش است و با جاندارهای
دیگر به تنازع برمی خیزد. پس اصل دیگری پیدا شد به نام «تنازع بقا» . در تنازع بقا
آن موجودی كه نیرومندتر و قویتر و برای زنده ماندن صالح تر است باقی می ماند،
ضعیف از بین می رود و پایمال می شود: اصل بقای اصلح یا انتخاب اصلح. اصل
دیگر اصل تأثیر محیط است. محیط بر روی حیوان تأثیر می بخشد؛ و دیگر اصل
وراثت: آنچه كه یك نسل كسب می كند، در نسل بعدی به ارث منتقل می شود.
البته خود این اصول بعدها مخدوش قلمداد شد. ولی آنچه كه علمای الهی ثابت
كردند این بود كه اگر ما فرض كنیم تمام این قوانینی كه شما برای تكامل می گویید
قوانین درستی باشد: اصل تنازع بقا، اصل انتخاب اصلح، اصل وراثت و اصل تأثیر
محیط، آیا اینها كافی است برای این كه یك موجود تك سلولی ولو در طول میلیونها
سال به صورت یك انسان در بیاید، یك دستگاه چنین منظم؟
مجموعه آثار شهید مطهری . ج26، ص: 550