اگر یك ملتی مسلمان و با ایمان باشند، خداشناس به قول خودشان باشند، خودشان را ملت قرآن حساب كنند و فریاد «اَشْهَدُ اَنْ لا اِلهَ اِلَّا اللّه» و «اَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّداً رَسولُ اللّه» و «اَشْهَدُ اَنَّ عَلِیّاً وَلِیُّ اللّه» آنها به آسمان بلند باشد، اما آن اصلی كه قرآن می گوید «لِیَقومَ النّاسُ بِالْقِسْطِ» [1] اصلاً در میانشان برقرار نباشد و وقتی روابط اجتماعی آنها را می بینید سراسر فساد و دروغ و تهمت و فحشا و ظلم و ستم است، قرآن نه تنها مدعی نیست كه چنین ملتی قابل بقاست بلكه مدعی است كه اینها قابل بقا نیستند، و همه ی اینها از آن اصل ریشه می گیرد كه هر فردی و هر ملتی اگر از راهی بروند، به مقصدی كه در نهایت آن راه قرار گرفته است می رسند ولی اگر به راهی نروند، انتظار رسیدن به مقصد آن راه را هم نباید داشته باشند.

یك فرد ماتریالیست یا یك ملت ماتریالیست اگر راه دنیای خودش را درست طی كند (قرآن می گوید) به مقصد دنیای خودش می رسد، اما یك ملت خداشناس اگر همان راه دنیا را غلط طی كند به مقصودش نمی رسد. به همین دلیل یك ماتریالیست وقتی كه به طرف خدا نرفته و راهِ به سوی خدا یعنی راه تقرّب به حق و راه بهشت را و این كه سعادت آن جهانی را هم داشته باشد نرفته است اصلاً توقع چه چیزی را دارد؟ ! همین طور كه ما در دنیا نباید انتظار سعادت راهِ نرفته را داشته باشیم، در آخرت هم نباید چنین انتظاری داشته باشیم.

این است كه بعد از آیه ی نور كه همه ی نظرش- بر طبق روایات و آنچه كه از خود آیه استفاده می شود- به هدایت الهی است و در ذیل آیه هم می فرماید: یَهْدِی اللّهُ لِنورِهِ مَنْ یَشاءُ، می فرماید: لِیَجْزِیَهُمُ اللّهُ اَحْسَنَ ما عَمِلوا وَ یَزیدَهُمْ مِنْ فَضْلِهِ. (تعبیرهای قرآن خیلی عجیب است! ) «یَجْزِیَهُمُ اللّهُ» یا به «یَهْدِی اللّهُ» برمی گردد و یا به «فی بُیوتٍ اَذِنَ اللّهُ اَنْ تُرْفَعَ وَ یُذْكَرَ فیهَا اسْمُهُ یُسَبِّحُ لَهُ فیها بِالْغُدُوِّ وَ الْاصالِ. . . » ؛ فرق نمی كند، چه بگوییم خدا آنها را هدایت می كند برای این منظور و چه بگوییم اهل هدایت آن طور درست عمل می كنند و خدا را فراموش نمی كنند به این منظور: لِیَجْزِیَهُمُ اللّهُ اَحْسَنَ ما عَمِلوا، این نور خدا برای این است كه خدا عمل آنها را به نیكوترین وجهی كه عمل كرده اند (یعنی به نیكوترین نحو عملی كه یك عمل كننده انجام بدهد) پاداش دهد. و این همان مطلبی است كه عرض كردم؛ یعنی ایمان چنین ارزشی به عمل انسان

مجموعه آثار شهید مطهری . ج26، ص: 488

می دهد كه آن حداكثر پاداشی كه باید بگیرد می گیرد؛ چطور می گیرد؟ از نظر آخرت معلوم است كه قرب خدا و حیات ابدی و بهشت جاویدان و مغفرت گناهان هست.

اما از نظر دنیا چطور؟

[1] . حدید / 25.