اولین خاصیتش خاصیت روانی است، یعنی آرامش روانی. در هر جامعه ای كه روابط زن و مرد بر اساس عفاف بود- عفاف در همین حدود اسلامی كه عرض می كنم- یعنی زنان در خارج دایره و كادر ازدواج، خودآرا و خودنما نبودند و وسیله ی تهییج مردان را فراهم نكردند و مردان هم در خارج از دایره ی ازدواج دنبال لذت جویی و كامجویی به وسیله ی چشم، دست، لامسه و غیر لامسه نبودند قلبها و روحها آرام و سالم است، و در هر جامعه ای كه برعكسِ [این حالت ] است اولین ناراحتی اجتماعی، ناراحتیهای روانی است.

گروهی از فرنگیها گفتند خیر، وقتی زن و مرد از یكدیگر دور باشند ناراحتیها و عقده های روانی به وجود می آید. ولی تجربه ی همین یك قرن گذشته و كمتر از یك قرن گذشته كاملاً ثابت كرد كه مسئله برعكس است: به هر اندازه كه آزادی در مسائل جنسی بیشتر است التهاب در افرادْ زیادتر و بیشتر است، چون غریزه ی جنسی انسان (مانند چند غریزه ی دیگر مثل غریزه ی جاه طلبی، غریزه ی علم طلبی و غریزه ی عبادت) صرفاً ظرفیت جسمانی ندارد، ظرفیت روحی هم دارد. غرایزی كه صرفاً ظرفیت جسمانی دارند مثل خوردن، دارای یك ظرفیت محدودی هستند. انسان یك مقدار محدود می تواند غذا بخورد، از آن بیشتر نمی تواند؛ اگر بگویند باز هم می خواهی، برایش مجازات است. ولی مالكیت چطور؟ مالكیت هم مثل خوردن است؟ آیا ظرفیت مالكیت برای انسان یك ظرفیت محدود است؛ یعنی اگر انسان مثلاً مالك صد هزار تومان شد و شكمش از نان پر شد، دیگر روحش هم از مالكیت خواهی پر می شود؟ نه، وقتی صد هزار تومان را دارا شد می خواهد دویست هزار تومان داشته باشد، وقتی دویست هزار تومان دارا شد تشنه تر است برای پانصد هزارتومان، میلیونر كه شد تشنه تر می شود برای میلیاردر شدن؛ و آن كه از همه ی مردم دنیا ثروتمندتر است، از همه ی مردم دنیا برای ثروت تشنه تر است.

جاه طلبی چطور؟ آن هم همین طور است. یك آدمی كه هیچ چیز ندارد، برای این كه رئیس یك انجمن بشود دلش [لك ] می زند ولی آیا رئیس انجمن كه شد دیگر ظرفیتش پر می شود و می گوید همین كافی است؟ نه، بعد دلش می خواهد توسعه ی بیشتری پیدا كند، مثلاً شهردار یك منطقه یا یك شهر كوچك بشود. بعد، از آن بالاتر [را می خواهد. ] اگر به یك نفر تمام دنیا را بدهند و بگویند تو سلطان جمیع

مجموعه آثار شهید مطهری . ج26، ص: 456

عالم هستی، باز دغدغه ی بیشتری دارد كه آیا می شود یك كُره ی دیگری را هم تصاحب كنیم و بر آن كره هم حكومت كنیم؟ غریزه ی جنسی انسان هم همین طور است. . . [1]

مجموعه آثار شهید مطهری . ج26، ص: 457

[1] . [نوار بقیه ی بیانات استاد شهید در این جلسه متأسفانه در دست نیست. ]