أَبْصارِهِمْ وَ یَحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ ذلِكَ أَزْكی لَهُمْ إِنَّ اَللّهَ خَبِیرٌ بِما یَصْنَعُونَ [1] بگو به مؤمنین كه چشمها را فروخوابانند و دامنهای خودشان را حفظ كنند، این برای آنها پاكتر و پاكیزه تر است (یعنی این دستورهای عفاف به منظور پاكیزگی داده شده است) و خدا داناست به آنچه كه آنها انجام می دهند.

در این آیه مسائل زیادی است كه باید بحث بشود. مفسرین راجع به «یَغُضّوا مِنْ اَبْصارِهِمْ وَ یَحْفَظوا فُروجَهُمْ» خیلی بحث كرده اند. بعضی اعتقادشان این است كه این دو جمله مربوط به عورت است، چون یكی از واجباتی كه ما در اسلام داریم این است كه چه بر مرد و چه بر زن واجب است كه عورت خود را از غیر همسر خود بپوشاند. ستر عورت بر مرد و بر زن هردو واجب است. غیر از زن و شوهر كه نسبت به عورات یكدیگر محرم هستند، دیگر هیچ كس نسبت به عورت دیگری محرم نیست. پدر و مادر نسبت به پسر و دختر خودشان و برادرها نسبت به یكدیگر و خواهرها نسبت به یكدیگر محرم نیستند. پوشاندن عورت واجب است و نظر كردن به عورت غیرْ حرام است. این از مسلّمات دین مقدس اسلام است.

قرآن در اینجا مسئله ی «ذلِكَ اَزْكی لَهُمْ» را بیان می كند، می گوید این دستورْ باز برای پاك بودن روح شماست. فلسفه ی این مطلب این است كه اسلام نمی خواهد در مردم بیش از همان اندازه ای كه طبیعت از ارضای غریزه ی جنسی اقتضا می كند موجبات اشتغال خاطر، اشتغال ذهن و تهییج شهوت را فراهم كند.

هرچه را كه انسان نمی بیند درباره اش هم نمی اندیشد. مردم به دلیل این كه همیشه عوراتشان از یكدیگر پوشیده است- البته در سنت اسلامی نه در سنت فرنگی- هیچ وقت اتفاق نمی افتد كه كسی درباره ی عورت دیگری فكر كند. اصلاً این امری است مغفولٌ عنه، یعنی هرگز مورد توجه نیست. فكر انسان، مغز انسان، قلب انسان، اندیشه ی انسان، مقدس تر و منزه تر از این است كه درباره ی این گونه مسائل بیندیشد و ضرورتی ندارد كه در این باره بیندیشد. برای این كه قلبهای شما، فكرهای شما و مغزهای شما پاك باشد كه درباره ی این گونه مسائل نیندیشید كه

مجموعه آثار شهید مطهری . ج26، ص: 447

عورت فلان كس این جور است و عورت دیگری این جور است و هرگز چنین چیزی نباشد. [اسلام دستور به ستر عورت داده است ] و چقدر هم از این جهت نتیجه گرفته است. نتیجه، همین است كه ذهن و فكر اتباع خودش را همیشه پاك و عالی و برتر از این نگه داشته كه در این باره اساساً بیندیشند، و آنها اصلاً در این باره فكر نمی كنند.

[1] . نور / 30.