نكاتی كه قرآن در آیاتش ذكر می كند عجیب است. قرآن می توانست به این تعبیر بگوید: ای مسلمانها! چرا آن وقت كه [آن دورغ بزرگ را] شنیدید، به برادران و خواهران مؤمنتان گمان بد بردید و گمان خوب نبردید؟ اگر چنین می گفت یك مطلب ساده ای گفته بود. ولی قرآن همین مطلب را با بیانی دیگر می گوید و آن اینكه:

چرا به خودتان گمان بد بردید؟ یعنی توجه داشته باشید، شما یك پیكرید، شما

مجموعه آثار شهید مطهری . ج26، ص: 412

«نفس واحد» هستید. به قول مولوی: «مؤمنان هستند نفس واحده» . همه ی مسلمانها و مؤمنین باید این طور حساب كنند كه اعضای یك پیكرند. اگر تهمتی به یك مؤمن زده می شود، هر مؤمنی آن را به خودش تلقی كند، بگوید به او تهمت زدی پس به من تهمت زدی.

این یك نكته، كه به جای این كه بگوید چرا به برادران مؤمن گمان خیر نبردید، می گوید: چرا به خودتان گمان خیر نبردید؟ یعنی مسلمان، «من» و «او» نباید داشته باشد، مسلمان باید بداند عِرض برادر مسلمان عِرض اوست، آبروی برادر مسلمان آبروی خودش است.

نكته ی دوم این كه همچنین نمی گوید چرا «شما» به خودتان گمان خوب نبردید؟ می گوید: چرا «مؤمنین و مؤمنات» به خودشان گمان خوب نبردند؟ اولاً زن و مرد را با هم ذكر می كند، یعنی زن و مرد ندارد، و ثانیاً كلمه ی «ایمان» را دخالت می دهد؛ می خواهد بگوید ایمان ملاك وحدت و اتحاد است، مؤمنان از آن جهت كه مؤمن اند نفس واحد هستند، یعنی ملاك وحدت و اتحاد را هم بیان می كند. در واقع می خواهد بگوید: ای مردان مؤمن و ای زنان مؤمن، آیا اگر به شما چنین تهمتی زده بودند حاضر بودید تهمتی را كه به خودتان زده اند بازگو كنید؛ هر جا بنشینید بگویید به من چنین تهمتی زده اند و درباره ی من چنین حرفی می زنند؟ هیچ وقت درباره ی خودتان چنین سخنی می گفتید؟ چطور اگر درباره ی شما حرفی بزنند خودتان می فهمید كه باید سكوت كنید و حرف بدی را كه مردم برای شما جعل كرده اند دیگر خودتان اشاعه نمی دهید و می فهمید كه باید آن را دفن كنید، پس چرا وقتی كه درباره ی برادران و خواهران مؤمن خودتان حرفی را می شنوید، همان كاری را كه درباره ی خودتان می كنید درباره ی آنها نمی كنید؟ لَوْلا اِذْ سَمِعْتُموهُ ظَنَّ الْمُؤْمِنونَ وَ الْمُؤْمِناتُ بِاَنْفُسِهِمْ خَیْراً وَ قالوا هذا اِفْكٌ مُبینٌ. آن وقتی كه شنیدید، چرا مؤمنین گمان خوب درباره ی خودشان نبردند؟ چرا وقتی كه شنیدند همان جا نگفتند این یك دروغ بزرگی است كه جعل شده؟ پیغمبر اكرم یك ماه یا بیشتر سكوت كرد. مسلمانان غافل به جای این كه روز اول بگویند «هذا اِفْكٌ مُبینٌ» این یك دروغ واضحی است كه جعل شده است، مرتب بازگو كردند و گفتند «شنیدیم» و آن را نُقل مجلس خودشان كردند. قرآن می گوید: شما روز اول باید می گفتید «هذا اِفْكٌ مُبینٌ» . پس بعد از این

مجموعه آثار شهید مطهری . ج26، ص: 413

آگاه باشید، این افكها كه در میان شما جعل می شود فوراً بگویید «هذا اِفْكٌ مُبینٌ» .

لَوْلا جاؤا عَلَیْهِ بِاَرْبَعةِ شُهَداءَ فَاِذْ لَمْ یَأْتوا بِالشُّهَداءِ فَاُولئِكَ عِنْدَ اللّهِ هُمُ الْكاذِبونَ. شما در كارتان قانون و حساب دارید، اسلام برای شما وظیفه معین كرده؛ شرعاً وظیفه دارید كه هر تهمتی نسبت به یك مسلمان شنیدید مادام كه بیّنه ی شرعی اقامه نشده است بگویید دروغ است، در نزد خدا دروغ است. مقصود از جمله ی «در نزد خدا دروغ است» این است كه در قانون الهی دروغ است.