رجوع شود به ورقه های اقسام توحید مخصوصاً بحث توحید در عبادت. در آنجا بحث اصولی جامعی شده است، مخصوصاً از نظر فرق میان ربوبیت و خالقیت كه مشركین عرب هرچند شرك در خالقیت قائل نبودند ولی شرك در ربوبیت قائل بودند و به همین جهت استشفاعات آنها و قربانیهای آنها و خضوع و تذلل های آنها در مقابل بتها واقعاً شرك در عبادت بود.

اشكالات شفاعت:

1. شفاعت تبعیض است و منافی عدل الهی است.

2. شفاعت استثناست و برخلاف سنت الهی است كه قانون كلی و استثنا ناپذیر است: لن تجد لسنة اللّه تبدیلاً. 3. شفاعت تحت تأثیر قرار دادن شافع است مشفوعٌ عنده را، و آن درباره ی خدا محال است و منافی وجوب وجود من جمیع الجهات است.

4. شفاعت موجب تجرّی معصیت است (نظیر عقیده ی مرجئه كه ایمان كافی است) .

5. قرآن نصی بر وقوع شفاعت ندارد.

6. مقصود از شفاعت در قرآن سببیت انبیاست در دنیا از نظر دعوت.

7. آیات قرآن در این زمینه متشابه است: فاما الذین فی قلوبهم زیغ فیتبعون ما تشابه منه. . . این هفت اشكال در المیزان آمده است. سه اشكال دیگر ما اضافه كرده ایم در حاشیه ی المیزان:

8. شفاعت با اصل قطعی عقلی و قرآنی كه سعادت وابسته به عمل است(و ان لیس للانسان الاّ ما سعی)منافات دارد.

9. شفاعت نوعی بت پرستی است و منافی است با توحید در عبادت. بت پرست های جاهلیت از آن نظر بت پرست شناخته شده انددر قرآن كه بتها را شفیع می دانستند وگرنه برای آنها شأن و سمت دیگر قائل نبودند. پس معلوم می شود از نظر قرآن توجه و توسل به غیر خدا به هر صورت شرك است، توجه و توسل و اعتماد روحی منحصراً باید متوجه خدا باشد.

10. اعتقاد به شفاعت منافی است با توحید ذاتی از آن نظر كه رحمت شفیع را اوسع از رحمت واسعه ی الهیه باید فرض كنیم؛ زیرا اگر كسی مشمول رحمت واسعه هست نیازی به شفاعت نیست، و اگر نیست باید فرض كنیم كه مشمول رحمت شفیع هست، پس باید رحمت شفیع اوسع از رحمت الهیه باشد.