در میان ما موعظه از خطابه بیشتر رایج است، با اینكه در اسلام همان طوری كه عرض كردم انواع خطابه ها وجود داشته است. و شاید علت اینكه در میان ما موعظه توانسته جا باز بكند و رایج گردد و مجالس ما بیشتر جنبه ی موعظه دارد این است كه مجالس و خطابه ای كه از نماز جمعه ناشی می شود و می تواند جامع انواع خطابه ها باشد در میان ما متروك شده. این چیزی كه الآن در میان ما به نام مجالس وعظ باقی است از بقایای مجالسی است كه متصوّفه ابتكار كرده اند؛ یعنی این كه مجلسی رسماً تشكیل شود و عده ای برای شنیدن جمع بشوند و یك نفر به عنوان واعظ و اندرزگو رسماً برای مردم صحبت بكند، علی الظاهر اولین بار به وسیله ی متصوّفه ابتكار شده و كار خوبی بوده و بعد دیگران هم نظیر آن مجالس را تشكیل داده اند. لهذا ما از قرنها پیش كتابهایی داریم به عنوان «مجالس موعظه» كه از متصوّفه باقی مانده، مثل مجالسی كه از سعدی در دست است و مجالس مولانا و غیر آنها. این، كار خوبی بوده و بعد دیگران هم نظیر این مجالس را تشكیل داده اند. شیعه مخصوصاً در مجالس رثا و عزاداری سیدالشهداء این كار را شایع كردند و چه خوب كردند. گمان می كنم چون مجالس وعظ ابتدا از متصوّفه تقلید شده و بنای تصوّف بر ردع و منع و زجر نفس و تهذیب و تزكیه ی نفس است و با وعظ سازگارتر است، خطبای ما هم با اینكه صوفی نیستند بیشتر به كلام خودشان جنبه ی زهد و ترك و مبارزه با هوا و هوس می دهند، بیشتر به این جنبه می پردازند.