از این دستورهای اسلامی كه یا نشنیده اید و یا خیلی كم به گوش شما خورده است، تعجب خواهید كرد و خواهید پرسید چه منظوری از این همه اجتماع و آداب و تشریفات هست؟ بیشتر تعجب خواهید كرد اگر بشنوید كه منظور عمده از این همه اجتماع، شنیدن همان خطابه هاست. پس آن خطابه ها چقدر باید دارای اهمیت باشد و جنبه ی حیاتی داشته باشد. آنقدر اهمیت دارد كه آنگاه كه آواز مؤذن به اَللّهُ اَكْبَر بلند می شود، هركس در هرجا هست و هر كاری در دستش هست باید بگذارد و بشتابد به سوی نماز جمعه و آن دو خطابه را بشنود و سپس دو ركعت نماز را به جماعت بخواند و آن وقت آزاد است. در سوره ی مباركه ی جمعه همین مطلب بیان شده، آنجا كه می فرماید: یا اَیُّهَا الَّذینَ امَنوا اِذا نُودِیَ لِلصَّلوةِ مِنْ یَوْمِ الْجُمُعَةِ فَاسْعَوْا اِلی ذِكْرِ اللّهِ وَ ذَرُوا الْبَیْعَ ذلِكُمْ خَیْرٌ لَكُمْ اِنْ كُنْتُمْ تَعْلَمونَ. فَاِذا قُضِیَتِ الصَّلوةُ فَانْتَشِروا فِی الْاَرْضِ [1]. این را هم بگویم كه ظهرها، اولْ اذان گفته می شود و بعد از اذان نماز خوانده می شود و در روز جمعه استثنائاً اگر بنا باشد نماز جمعه خوانده بشود اذان را قبل از ظهر می شود گفت، می شود اذان را چنان بگویند كه اول زوالْ دو خطابه تمام شده باشد. صدای مؤذن كه بلند شد برای نماز جمعه، معامله كردن حرام است: وَ ذَرُوا الْبَیْعَ.

این جهت، نصّ قرآن است و از مسلّمات اسلام است. شیعه و سنی در این زمینه اختلافی ندارند كه اگر نماز جمعه ی صحیحی تشكیل شود و اذانش گفته شود، در آن حال مثلاً مغازه داری پشت ترازوی خودش نشسته یا ایستاده است و مشتری آمده و از او مثلاً پنیر می خواهد و او كارد را برده روی پنیر می خواهد ببُرد و در آن حال بانگ مؤذن بلند می شود: اَللّهُ اَكْبَر، واجب است بر مشتری و بر فروشنده كه دست نگه دارند و بشتابند: فَاسْعَوْا اِلی ذِكْرِ اللّهِ وَ ذَرُوا الْبَیْعَ یعنی بشتابید به سوی نماز و معامله را رها كنید. معامله در آن وقت حرام است، باید بشتابند و این خطابه ها، این سخنرانیها را گوش كنند. در نماز جمعه دو خطابه خوانده می شود نه یكی، به این ترتیب كه امام یك خطابه انشاء می كند، بعد می نشیند و مختصری سكوت می كند، دو مرتبه بلند می شود برای خطابه ی دوم.

---